سلام نو – سرویس بین الملل: حلقه تحریم باز هم تنگتر شد و این بار بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت و برخی مقامات مرتبط با وزارت نفت، از جمله مسعود کرباسیان به لیست تحریمهای آمریکا اضافه شدند.
وزارت خزانهداری آمریکا زنگنه و تعدادی دیگر از مقامها و نهادهای مرتبط با صنعت نفت را مشمول قوانین مبارزه با تروریسم قرار داد و با انتشار بیانیهای مدعی شد که هدف تحریمهای جدید یا مضاعف، افزایش فشار بر بخشهایی از نظام جمهوری اسلامی است که نقشی کلیدی در حمایت از نیروی قدس سپاه دارند.
تحریمهای اخیر آمریکا بر مبنای آخرین اظهارات مقامات دولت دونالد ترامپ ذیل مبارزه با تروریسم اعمال میشوند تا لغو آنها برای رئیس جمهور بعدی سختتر از معمول باشد.
اما آیا واقعا چنین است و رئیس جمهور بعدی به خاطر این تحریمها برای مذاکره با ایران به مشکل میخورد؟ علی اصغر زرگر، استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد روابط بینالملل در گفتوگو با سلام نو تاکید میکند که تحریمهای جدید چندان تفاوتی با تحریمهای پیشین ندارند و رئیس جمهور آمریکا قدرت لغو اکثر آنان را خواهد داشت. با این همه پروسه لغو تحریمها زمانبر خواهد بود.
وی با بیان این که تحریمهای نفتی و بسیاری دیگر از تحریمهای ایران در واقع بر اساس دستور اجرایی یا حکم حکومتی رئیس جمهور آمریکا است گفت: تحریمهای جدید هم که زیر مجموعه مبارزه با تروریسم است چندان جدای از تحریمهای قبلی نیست.
این استاد دانشگاه ادامه میدهد: آمریکا وقتی سپاه را نیروی تروریستی اعلام میکند بر همین مبنا هواپیمایی ماهان که با سپاه همکاری دارد را نیز تحریم میکند یا بر همین مبنا یک نفتکش یا یک شخص خاص را نیز تحریم میکند و همه این تحریم تقریبا از یک جنس هستند.
وی با تاکید بر اینکه لغو تحریمها حتی اگر زیر مجموعه تحریمهای ضد تروریسم باشد، برای هر رئیس جمهوری کار چندان دشواری نخواهد بود افزود: شما به نمونه سودان دقت کنید. این کشور و اقداماتش تروریستی اعلام و تحریم شده بود ولی وقتی سودان با عادی سازی روابط با اسرائیل موافقت کرد و در این مسیر گام برداشت و خسارتی هم به شکلهایی پرداخت کرد، این کشور از لیست کشورهای تروریستی خارج شد.
این کارشناس روابط بین الملل با اشاره به اقدامات نظامی آمریکا در سالهای اخیر افزود: در آمریکا قوانینی وجود دارد که رئیس جمهور جز در مواردی خاص حق مداخله پیش دستانه نظامی ندارد، اما در چند سال اخیر آمریکا به دستور رئیس جمهور بارها مداخله نظامی گسترده انجام داده و بعد مجالس قانونگذاری آمریکا نسبت به تصویب این مداخله اقدام کردند.
وی چگونگی لغو تحریمها را وابسته به چگونگی مذاکره دانست و گفت: در این شرایط چه بایدن برنده شود چه ترامپ بستگی دارد مذاکره احتمالی بین ایران و آمریکا چگونه باشد و طرفین چطور بتوانند شروط یک دیگر را مطرح کنند و به ساز و کار لغو تحریم برسند.
زرگر با اشاره به روند پیچیده اعمال تحریم بر ایران گفت: ترامپ وقتی از برجام خارج شد گروهی ۸۰ نفره را به کار گرفت که موثرترین شیوه تحریمها بر ایران را پیدا و اعمال کنند.
وی ادامه داد: وقتی چنین تحریمهای پیچیدهای بر کشوری اعمال شده که شامل حداقل ده دسته متفاوت از تحریم میشود که هر دسته فلسفه، قانون و حکم خواست خود را دارد نمیشود انتظار داشت تمام این تحریمها یک ماهه و یک ساله لغو شود و باید دانست هر تحریم مراحل و مذاکرات خاص خود را برای لغو شدن دارد.
این استاد دانشگاه با اشاره به تجربه برجام گفت: شما مشاهده کردید که در زمان اجرای برجام خروج از تحریمها پیچیدگی خاصی داشت و حتی تحریمهای جدیدی در خارج از برجام علیه ایران اعمال شد.
برای مذاکره یا مقاومت به اجماعی داخلی نیاز داریم
زرگر با تاکید بر اینکه برای پیمودن هر راهی نیاز به اجماع در داخل داریم گفت: اگر ترامپ انتخاب شود و برنامه ما این باشد که به مقاومت ادامه دهیم باید اجماعی بر این مسئله صورت بگیرد و حداکثر ظرفیتهای داخلی فعال شود. از سوی دیگر به حاکمیتی یک دست و ملتی که نسبت به مقاومت توجیه شده باشد نیاز داریم تا به جایی برسیم که آمریکا باور کند تحریم فایده ندارد.
وی مسئله مهم دیگر در مسیر مقاومت را گشایش اقتصادی و سیاسی داخلی دانست و گفت: این راه البته به گشایشهای اقتصادی و سیاسی در داخل نیاز دارد و به طور مثال مردم باید بتوانند در یک فضای رقابتی نمایندگان خود را انتخاب کنند.
این کارشناس مسائل بین الملل در تشریح راه دوم گفت: راه حل دوم این است که با اجماع در حاکمیت وارد مذاکره با آمریکا شویم و بدانیم که مذاکره به معنای تسلیم نیست.
وی ادامه داد: اگر هر دو طرف بپذیرند طرف مقابل نفوذ خود را در خاورمیانه دارد بسیاری از مشکلات برای شکل گیری توافق حل خواهد شد. این به آن معنا است که آمریکا نفوذ ذاتی ایران را بپذیرد و ایران هم آمریکا را به عنوان بازیگری مهم در خاورمیانه بشناسد.
زرگر با تاکید بر اینکه هر کدام از این دو راه به اجماع نیاز دارد، به خطر عدم اجماع اشاره کرد و گفت: اگر اجماعی وجود نداشته باشد با مشکل مواجه خواهیم شد، چنانچه قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین هم در صورت انعقاد با مشکلات بسیاری مواجه میشود، همانطور تا امروز هم محل مناقشه و کشمکش مردم و گروههای سیاسی بوده.
نظر شما