به گزارش سلام نو، روزنامه جام جم نوشت: برق مصرفی ۳۰ میلیون نفر رایگان می‌شود.» این تازه‌ترین وعده رئیس‌جمهور است که دوم شهریور در جلسه هیات دولت مطرح شده است. هنوز جزئیات دقیقی از این طرح در دسترس نیست و ظاهرا قرار است طی دو ماه آینده در هیات وزیران به تصویب برسد.
اما آن‌طور که رضا اردکانیان، وزیر نیرو در این‌باره سخن گفته، قرار است طرح «برق امید» بلافاصله پس از تصویب در هیات وزیران اجرایی شود. دوم شهریور حسن روحانی از مصوبه جدید دولت مبنی بر رایگان شدن هزینه برق کم‌مصرف‌ها خبر داد. رئیس‌جمهور تعداد این افراد را حدود ۳۰ میلیون نفر دانسته و تصریح کرد: شرط رایگان بودن هزینه برق منوط به مصرف پایین‌تر از میانگین خانوار است. به گونه‌ای که خانوارهای میان‌مصرف نیز با کاهش مصرف خود می‌توانند از این امکان برخوردار شوند. روحانی، ادامه داد: برای اولین بار پس از انقلاب قرار است در دولت دوازدهم، هزینه برق برای خانوارها و اقشار مستضعف رایگان شود.
رئیس‌جمهور حتی رایگان شدن برق را یکی از آرزوهای جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و گفت: با مجانی شدن برق بیش از ۳۰ میلیون نفر، آرزوی ۴۲ ساله کشور محقق خواهد شد. البته رئیس‌جمهور به ساز و کار و جزئیات اجرای آن اشاره‌ای نداشته و همچنان مشخص نیست که آیا جامعه هدف این طرح خانوارهای کم‌مصرف یا خانوارهای مستضعف و دهک‌های پایین درآمدی در جامعه هستند؟
آیا تمام خانوارهای مستضعف کم‌مصرف بوده یا تمام خانوارهای کم‌مصرف مستضعف هستند؟ طرح اخیر دولت برای برق رایگان در حالی مطرح می‌شود که موضوع افزایش پلکانی هزینه مشترکان پرمصرف یا تخفیف قیمتی به مشترکان کم‌مصرف طرحی قدیمی و مسبوق به سابقه است. تا آنجا که حتی رضا اردکانیان ماه گذشته از پاداش خوش‌مصرفی برای مشترکان کم‌مصرف برق خبر داده و وعده داده بود برای مشترکانی که در زمستان نیز در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنند، پاداش خوش‌مصرفی در نظر گرفته‌ایم.
چه کسانی برق‌شان رایگان است؟
مشترکان برق به طور کلی به سه دسته کم‌مصرف، خوش‌مصرف و پرمصرف تقسیم می‌شوند. خوش‌مصرف‌ها و کم‌مصرف‌ها ۸۵ درصد مشترکین صنعت برق کشور را تشکیل داده و فقط ۱۵ درصد مشترکین در دسته پرمصرف‌ها قرار دارند. اما نکته قابل توجه اینجاست که ۱۵ درصد پرمصرف جامعه بیش از ۸۵ درصد مشترکان کم‌مصرف و خوش‌مصرف، برق مصرف می‌کنند. البته محاسبه کنتور برق خانگی به این صورت است که اگر مشترکی بیش از حد تعیین‌شده مصرف کند، باید هزینه برق مصرفی را به صورت پلکانی بپردازد.
اما کارشناسان معتقدند برای جلوگیری از افزایش بی‌رویه مصرف برق از سوی این اقشار، باید یارانه برق این افراد حذف شود که محاسبه آن نیز چندان سخت نیست و می‌توان با تعیین حداقل‌ها، با مصرف بیشتر برق مقابله کرد. ایران از کشورهای صادرکننده برق به شمار می‌رود، به طوری که در حال حاضر بخش زیادی از برق مصرفی کشور عراق توسط ایران تامین می‌شود. از آنجا که این کالا قابل ذخیره‌سازی نیست، باید با مدیریت مصرف برق بتوانیم صادرات بیشتری در این حوزه داشته باشیم.
تعداد مشترکان کم‌مصرف برق
حدود ۵/۸ میلیون مشترک (خانوار) که شامل ۳۰ میلیون نفر از جمعیت ایران است مصرفی پایین‌تر از صد کیلووات ساعت در ماه دارند که قرار است هزینه برق آنها رایگان شود.
در واقع صنعت برق کشور حدود ۳۷ میلیون مشترک دارد که ۵/۸ میلیون مشترک در رده مشترکان کم‌مصرف قرار دارند. ضمن این‌که الگوی کم‌مصرفی برای هر دسته از مشترکان متناسب با منطقه جغرافیایی و همچنین ماه‌های گرم و غیرگرم سال تعریف می‌شود. مشترکان کم‌مصرف که میزان مصرف آنها کمتر از الگوی کم‌مصرفی است تا زمانی که به این الگو پایبند باشند، از تخفیف صددرصدی برخوردار می‌شوند و هزینه‌ای بابت مصرف برق خود نخواهند پرداخت. این در حالی است که براساس وضعیت فعلی مصرف برق کشور، ۵/۸ میلیون مشترک از میان ۵/۲۹ میلیون مشترک فعلی مشترکان کم‌مصرف به شمار می‌روند که جمعیتی حدود ۳۰ میلیون نفر را شامل می‌شوند.
منابع اجرای این طرح چگونه تامین می‌شوند؟
مهم‌ترین موضوعی که در این زمینه وجود دارد، نحوه تامین منابع مورد نیاز برای اجرای طرح برق رایگان است. گرچه کم‌مصرف‌ها در حال حاضر هزینه‌های ناچیزی برای مصرف برق‌شان پرداخت می‌کنند اما این سوال وجود دارد که اگر قرار باشد این مشترکان با اجرای این طرح دیگر هیچ هزینه‌ای پرداخت نکنند، هزینه این طرح باید از چه منبعی تامین شود؟ پیگیری‌های خبرنگار جام‌جم از وزارت نیرو و مجموعه صنعت برق نشان می‌دهد دولت قرار است بدون در نظر گرفتن هیچ منبع جایگزینی برای اجرای این طرح، هزینه مشترکان کم‌مصرف را رایگان کند.
هزینه‌ای که در حال حاضر مشترکان کم‌مصرف برای پرداخت یک دوره مصرف خود می‌پردازند چیزی حدود ۸۰۰۰ تومان است که مسؤولان صنعت برق معتقدند صرفه‌جویی ایجادشده در این بخش، فشار کمتری به شبکه توزیع آورده و این موضوع می‌تواند نوعی تهاتر به شمار آید. به بیان بهتر به منظور تامین برق مورد نیاز شبکه به بخش‌های توزیع فشاری تحمیل می‌شود که معمولا باعث خرابی دستگاه‌ها می‌شود و تعویض و تعمیر این دستگاه‌ها هزینه‌هایی را برای شرکت‌های توزیع به دنبال دارد که اگر در مصرف برق صرفه‌جویی شود، هزینه نگهداری دستگاه‌ها کاهش خواهد یافت. آن‌طور که رضا اردکانیان وزیر نیرو گفته منابع مالی طرح برق امید از محل صرفه‌جویی‌های صورت‌گرفته به منظور تولید برق برای پوشش پیک مصرف در هر سال تامین خواهد شد و در همه بخش‌ها از جمله صنعت، معدن، کشاورزی، خدمات، خانگی و بخش عمومی همکاری‌های لازم به منظور مدیریت مصرف صورت گرفته است.
قبل از اجرا به مردم اطلاع می‌دهیم
محمدحسن متولی‌زاده ،مدیرعامل توانیر نیز در این‌باره گفت: برق در ایران پوشش صددرصدی دارد و همه خانوارهای ایرانی مشترک برق هستند، از این رو همه مشترکان خانگی می‌توانند در این طرح مشارکت و از تخفیف صددرصدی بهای مصرفی برق بهره‌مند شوند.
وی با بیان این‌که سال گذشته هشت میلیون خانوار مشمول مشوق‌های برقی شدند و ۱۰۶ میلیارد تومان پاداش به آنها اختصاص یافت، افزود: مشترکان خانگی کشور در دو دسته زیر الگو و بیش از الگو تقسیم‌بندی می‌شدند که هرکدام تعرفه خاص خودشان را دارند. مصرف ۸۵ درصد مشترکان برق زیر الگو بوده و تنها مصرف ۱۵ درصد از مشترکان بالاتر از الگوهای تعیین شده است. ضمن این‌که مشترکان خوش‌مصرف هم می‌توانند با رعایت نکاتی ساده، خود را به جرگه کم‌مصرف‌ها برسانند و از تخفیف صددرصدی بهای برق مصرفی بهره‌مند شوند.
وی با اشاره به این‌که تعرفه های برق پلکانی است و هرچه از میزان مصرف برق مشترکان کاسته شود، برای خانوار مزایای اقتصادی دارد، گفت: به طور مثال اگر مشترکان ۱۰ درصد مصرف برق خود را کم کنند، ۲۰ درصد از هزینه برق‌شان کم می‌شود و اگر ۲۰ درصد مصرف خود را کاهش دهند، شاهد کاهش ۴۰ درصدی هزینه برق مصرفی خواهند بود.
متولی‌زاده درخصوص نحوه اجرای طرح نیز گفت: قبل از اجرای طرح ابتدا به مردم اطلاع‌رسانی خواهیم که در چه گروهی از مصرف قرار دارند و سپس برای مشترکانی که در گروه‌های خوش‌مصرف و پرمصرف قرار دارند، راهکارهای کاهش مصرف برق را آموزش خواهیم داد.
مدیرعامل توانیر با بیان این‌که در تابستان وسایل سرمایشی و در سایر فصل‌های سال سیستم‌های روشنایی سهم عمده مصرف را دارند، افزود: استفاده از لامپ‌های LED و لوازم کم‌مصرف دیگر می‌تواند باعث کاهش ۱۲ درصدی مصرف برق شود.
متولی‌زاده همچنین استفاده از وسایل قدیمی و پرمصرف را نیز از دیگر دلایل بالا بودن مصارف و هزینه برق خانوارها عنوان کرد و با اشاره به این‌که هم‌اکنون ارزان‌ترین برق دنیا را داریم، گفت: دولت بابت تولید برق باید یارانه بپردازد زیرا در حالی که قیمت تمام‌شده برق بدون احتساب هزینه سوخت، ۱۵۰ تومان و با احتساب هزینه سوخت بیش از ۳۵۰ است، میانگین دریافتی ما از مشترکان بابت هرکیلووات ساعت برق مصرفی، تنها حدود ۸۰ تومان است.
بیشتر روستاییان کم‌مصرفند
مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق در این‌باره به خبرنگار جام‌جم گفت: موضوع صرفه‌جویی در مصرف برق مربوط به سال گذشته بوده و در برنامه وزارت نیرو نیز قرار داشت؛ برنامه ای که باعث شد حتی برخی کارشناسان به این موضوع اعتراض کنند.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی شرکت توانیر افزود: تحلیل کارشناسان بر این پایه بود که کاهش مصرف نباید به فاصله گرفتن از ساخت نیروگاه منجر شود که چنین برنامه ای نیز در وزارت نیرو وجود ندارد و ساخت نیروگاه‌ها مانند قبل ادامه خواهد داشت.
سخنگوی صنعت برق به جزئیات طرح جدید دولت برای مشترکان کم‌مصرف برق پرداخت و تصریح کرد: وضعیت استفاده برق در هر منطقه متفاوت است. از این رو به دنبال تدوین برنامه‌ای برای مشترکان کم‌مصرف در هر منطقه جغرافیایی هستیم. الگوی کم مصرفی برای ماه‌های گرم و غیرگرم متفاوت است و اگر مشترکان سقف تعیین شده را رعایت کنند می‌توانند از مزایای این طرح بهره‌مند شوند.
وی با بیان این‌که سهم مشترکان خانگی روستایی در این گروه بیشتر از مشترکان خانگی شهری است، گفت: میزان مصرف برق ماهانه مشترکان پرمصرف از الگوی مصرفی که برای پرمصرفی تعیین شده بیشتر است. حدود ۱۵ درصد از مشترکان (حدود ۴ میلیون مشترک با حدود ۱۰ میلیون جمعیت) در حال حاضر در دسته پرمصرف ها قرار دارند و ۸۵ درصد از مشترکان خوش‌مصرف یا کم‌مصرف هستند. به گفته وی، طرح برق امید برای کاهش مصرف مشترکان پرمصرف، اقدامات بهینه‌سازی مصرف یا نصب مولد خورشیدی کوچک (خودتامین) را از طریق تامین مالی بانکی ارائه می‌کند تا آنها بتوانند بخشی از برق خود را تامین کنند و حداقل تا سطح خوش‌مصرفی از میزان مصرف در شبکه برق کشور بکاهند.
باغ‌ویلاها مشمول تخفیف نمی‌شوند
معاون اول رئیس‌جمهور، مصوبه هیات دولت مبنی بر رایگان شدن برق کم‌مصرف‌ها را ابلاغ کرد. براساس مصوبه هیات دولت، وزارت نیرو موظف شده است صورت‌حساب برق مصرفی مشترکان خانگی کم‌مصرف را با تخفیف ۱۰۰ درصد محاسبه کند. بر اساس این مصوبه، سکونتگاه‌های خالی از سکنه و غیردائم نظیر باغ‌ویلاها مشمول این تخفیف‌ها نمی‌شوند. همچنین قیمت برق مصرفی مشترکانی که متناسب با الگو مصرف می‌کنند، ثابت می‌ماند و قیمت برق مصرفی مشترکان پرمصرف، ۱۰ درصد افزایش خواهد یافت.
برق رایگان از قبل وجود داشته است
رئیس‌جمهور در حالی وعده برق رایگان را به عنوان تحقق وعده ۴۰ ساله جمهوری اسلامی مطرح کرده که بررسی مصوبات هیات دولت نشان می‌دهد این اتفاق در گذشته نیز رخ داده و موضوع جدیدی نیست. به طوری که هیات‌وزیران در جلسه مورخ۱۳/۱۲/۱۳۸۵ بنا به پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به استناد بند « ط» تبصره (۱۱) قانون بودجه سال ۱۳۸۵ کل کشور تصویب کرد: در یکی از بندهای این مصوبه آمده است: به وزارت نیرو اجازه داده می‌شود از زمان ابلاغ این تصویب‌نامه، از مشترکین خانگی مناطق عادی و ماه‌های عادی مناطق گرمسیر که مصرف ماهانه آنها بیش از الگوی مصرف است، علاوه بر بهای برق مصرفی، به ازای هر کیلووات ساعت مصرف مازاد، جرایمی بر اساس متوسط بهای برق ماهانه مشترک (حاصل تقسیم برق ماهانه بر انرژی مصرفی ماهانه) و ضرایب معرفی شده به شرح ذیل دریافت کند. در بند دیگر این مصوبه نیز آمده است بهای برق ماهانه مشترکین خانگی با مصارف ماهانه صفر تا ۸۰ کیلووات ساعت بخشوده شود.
بهای برق ماهانه مشترکین خانگی مناطق گرم یک و دو به ترتیب با مصارف ماهانه صفر تا ۱۹۰ و صفر تا ۱۵۰ کیلو وات ساعت بخشوده و بهای برق ماهانه سایر مشترکین مناطق یادشده با تعرفه‌های برق سال ۱۳۸۳ محاسبه شود. موضوعی که در دولت گذشته نیز مسبوق به سابقه بوده است.
نظر شما