سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر | نرگس خادم شیرازی : ۲۶ مرداد ماه ۱۳۹۹ بهمن مفید بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون بر اثر بیماری سرطان ریه در سن ۷۸ سالگی در منزل خود به دیار باقی شتافت و به همین مناسبت به بررسی زندگی این هنرمند فقید پرداخته ایم.
از آثار شاخصی که وی در آنها به ایفای نقش پرداخته است می توان به فیلم و سریال هایی نظیر : «قیصر»، «بابا شمل»، «طوقی»، «رضا موتوری»، «داش آکل»، «رشید»، «قلندر»، «غرور و تعصب»، «توبه»، «خاطرخواه»، «مرد»، «ساحره»، «شیربها» و ... اشاره کرد.
طلوع:
بهمن مفید بازیگر فقید و مشهور سینما و تلویزیون در تاریخ ۲۵ مرداد ۱۳۲۱ در خانواده ای هنری در تهران چشم به جهان گشود، پدرش غلامحسین مفید از هنرپیشگان قدیمی تئاتر و مادرش قدسیه فریور بود، او فرزند دوم خانواده بود و دو برادر به نام های بیژن مفید (نمایشنامه‌نویس و کارگردان) و اردوان مفید (بازیگر) و یک خواهر به نام هنگامه مفید (شاعر، نویسنده، ترانه‌سرا، نمایشنامه نویس و کارگردان) داشت.
وی بازیگری را از کودکی و در سن ۴ سالگی و در نمایش های پدرش آغاز کرد و پس از آن نیز در تئاترهای برادر بزرگتر خود (بیژن مفید) به ایفای نقش پرداخت و نمایش «یوسف و زلیخا» نخستین نمایشی بود که وی در آن هنرنمایی کرد.
این بازیگر فقید سینما در ادامه پس از اتمام تحصیلات مقدماتی به دانشکده هنرهای دراماتیک دانشگاه تهران رفت و در آنجا مشغول به تحصیل شد و در کنار کسب علم به بازیگری و کارگردانی نیز پرداخت، وی به همراه پدر و برادرانش گروهی را تاسیس کردند که در آن گروه به همراه هنرمندانی همچون بهزاد فراهانی، رضا میرلوحی، اصغر آقاخانی و بهرام وطن‌پرست و ... نمایش های مطرحی را به روی صحنه می بردند، البته لازم به ذکر است که بهمن مفید علاوه بر گروه تئاتر پدر و برادرش بیژن با «گروه هنر ملی» و عباس جوانمرد نیز همکاری داشت.
بهمن مفید در گروهی که به مدیریت برادرش بیژن تشکیل شده بود با هنرمندان شاخص دیگری نظیر سیروس ابراهیم‌زاده، رامین فرزاد، نیکو خردمند، فهیمه راستکار، پروین امیرسلیمانی و ... نمایش‌نامه‌هایی را به کارگردانی بیژن مفید در رادیو تهران اجرا می‌کردند، وی در باله نیز بسیار فعال بود و در افتتاح تالار رودکی تهران، با نقش‌آفرینی نقش «زال» در اپرای زال و رودابه به همراه افسانه دیهیم و حسین سرشار نیز حضور داشت.
پس از آن نیز، به گروه دیگر برادرش یعنی اردوان مفید با عنوان «کانون» پیوست، اما پس از مدتی، به دلایل مختلفی فعالیت وی و برادرانش از سوی حکومت متوقف شد و بهمن نیز از تئاتر فاصله گرفت و به سینما روی آورد، از آثار شاخص بهمن مفید در تئاتر، می توان به بازی وی در نمایش «شهر قصه» به کارگردانی برادرش بیژن مفید در نقش قاطر و نعلبند و همچنین نقش تمثیلی «دهباشی» در نمایش «ضیافت» به کارگردانی بهرام بیضایی در آذر ماه ۱۳۴۶ اشاره کرد که در تالار ۲۵ شهریور تهران به روی صحنه رفت.
ورود به سینما:
بهمن مفید پس از فاصله گرفتن از تئاتر به سینما روی آورد و اولین حضور وی جلوی دوربین و کار تصویر او مربوط به فیلم سینمایی «قیصر» به کارگردانی مسعود کیمیایی و تهیه کنندگی عباس شباویز در سال ۱۳۴۸ باز می گردد، وی در این فیلم در کنار هنرمندانی همچون بهروز وثوقی، ناصر ملک‌مطیعی، جمشید مشایخی، پوری بنایی، ایران دفتری و ... به ایفای نقش پرداخته است.
هرچند نخستین حضور بهمن مفید در سینما در نقش میتی بسیار کوتاه بود، اما دیالوگ معروفش در کافه به همراه بهروز وثوقی آن سکانس را به یکی از ماندگارترین سکانس های تاریخ سینمای ایران بدل کرد، لازم به ذکر است که دیالوگ نقش میتی با بازی بهمن مفید در فیلمنامه اصلی فیلم نبود و پس از نگارش و اجرای بهمن مفید، مسعود کیمیایی رضایت داد تا آن دیالوگ را به فیلمنامه اضافه نمایند.
این بازیگر نام آشنای سینما و تلویزیون ایران از سال ۱۳۴۸ تا ۱۳۸۳ نزدیک به نیم قرن در سینمای ایران به فعالیت بازیگری پرداخت و در این مدت در بیش از ۷۰ فیلم سینمایی ایفای نقش کرد و آخرین حضور وی در سینما مربوط به سال ۱۳۸۳ و فیلم سینمایی «سرود تولد» به کارگردانی علی قوی تن و تهیه کنندگی منوچهر زبردست باز می گردد، وی در این فیلم سینمایی در کنار بازیگران شاخصی همچون امین حیایی، یکتا ناصر، ثریا قاسمی، حسام نواب صفوی، محبوبه بیات، شهرام قائدی، حمیده خیرآبادی و ... به ایفای نقش پرداخته است.
وی در طول نیم قرن فعالیت هنری خود در آثار سینمایی متعددی از جمله «قیصر»، «بابا شمل»، «طوقی»، «رضا موتوری»، «داش آکل»، «رشید»، «قلندر»، «غرور و تعصب»، «توبه»، «خاطرخواه»، «مرد»، «ساحره»، «شیربها» و ... ایفای نقش کرده و با کارگردانان مطرحی نظیر «مسعود کیمیایی»، «بهرام بیضایی»، «ایرج قادری»، «شاپور قریب»، «علی حاتمی»، «مهدی رئیس فیروز»، «کامران قدکچیان»، «سعید مطلبی»، «زکریا هاشمی»، «مهدی فخیم زاده» و ... همکاری داشته است.
بهمن مفید در سینما اثر شاخص زیادی دارد که نمی توان به راحتی بهترین فیلم او را انتخاب کرد، اما یکی از ماندگارترین نقش های بهمن مفید در سینما مربوط به فیلم سینمایی «رضا موتوری» به کارگردانی مسعود کیمیایی در سال ۱۳۴۹ مربوط می شود، وی در این فیلم در نقش «عباس قراضه» در کنار بازیگران شاخصی همچون بهروز وثوقی، فریبا خاتمی، محمود تهرانی، جلال پیشواییان، پروین ملکوتی و ... به هنرنمایی پرداخته است.
وی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران مدتی به عنوان هنرپیشهٔ نمایش‌های مردمی در تئاتر سنگلج و سپس در لاله‌زار مشغول به کار شد و در فیلم‌هایی همچون «فریاد مجاهد»، «برادر کشی»، «حق و ناحق»، «منافق»، «قدیس» و ... نیز نقش‌آفرینی کرد، اما در سال ۱۳۶۰، با فشارهای وارده از سوی عده ای مجبور به مهاجرت به آمریکا شد و در آمریکا به همراه مرتضی عقیلی، چند میان پرده و همچنین نمایش «ماه و پلنگ»، «شاپرک خانم» و نمایش‌های کودکانه را به روی صحنه برد.
این بازیگر فقید سینما و تلویزیون پس از سال‌ها دوری از وطن، در سال ۱۳۷۸ به منظور عیادت از مادرش به ایران بازگشت و به علت توقیف پنج‌ساله گذرنامه‌اش در ایران ماندگار شد، اما با اعتراضات و کارشکنی های عده ای مجدد ممنوع‌التصویر شد و در دولت نهم و دهم محمود احمدی‌نژاد حتی اجازهٔ فعالیت در تئاتر نیز به وی داده نشد و پس از مدتی ناچار به پیوستن به شبکه جم در ترکیه شد و در آنجا به فعالیت بازیگری پرداخت که می توان به سریال «زمین ناهموار» به کارگردانی محمد راوندی در سال ۱۳۹۵ اشاره کرد.
بهمن مفید طاقت دوری از وطن را نداشت و خیلی زود به ایران بازگشت و درحالی که اجازهٔ هیچ گونه فعالیت حرفه‌ای نداشت، پس از دریافت گذرنامه‌اش حاضر به ترک ایران نشد و زندگی در کشورش را به مهاجرت ترجیح داد و به صورت محدود و با نام مستعار «بهمن فریور» به عنوان دوبلور و صداپیشهٔ نمایش‌های عروسکی به نقش آفرینی ادامه داد.
وی در تلویزیون نیز به فعالیت پرداخته است و فیلم «عروسک ها» نخستین فعالیت کارگردانی بهرام بیضایی در تصویر در سال ۱۳۴۵ بود که در آن بهمن مفید در کنار بازیگران مطرحی همچون عنایت بخشی، منوچهر فرید، حسین کسبیان، جمشید لایق، محمود دولت‌آبادی، سعید اویسی، نصرت پرتوی و ... به ایفای نقش پرداخته است، این فیلم در سال ۱۳۴۶ از تلویزیون ملی ایران پخش شد و در پشت صحنه این فیلم مسعود کیمیایی و بیژن مفید کمک های شایانی به بهرام بیضایی کردند.
غروب:
بهمن مفید که از اوایل خرداد ماه سال گذشته به دلیل بیماری سرطان ریه بستری شده بود، متاسفانه در تاریخ ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ پس از یکسال مبارزه با بیماری سرطان در منزل شخصی خود به دیار باقی شتافت.
نظر شما