نقد و بررسی فیلم «کارت پرواز» / درام اجتماعی پیرامون قاچاق موادمخدر

سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر | مرتضی کوه مسکن : فیلم سینمایی «کارت پرواز»  فیلم اجتماعی، به نویسندگی و کارگردانی مهدی رحمانی  و تهیه‌کنندگی مشترک مهدی رحمانی و
بهمن کامیار و با حضور بازیگران مطرح سینمای ایران نظیر  آناهیتا افشار، ندا جبرائیلی، اصغر رفیعی‌جم، محمدعلی نجفی، شیرین یزدان‌بخش و ... در سال ۱۳۹۶ تولید شده است.

فیلم «کارت پرواز» به کارگردانی مهدی رحمانی که قراربود برای نخستین بار در بهمن ۱۳۹۵ برای اولین بار در  سی و پنجمین جشنواره ملی فیلم فجر، بر روی پرده سینما ها برود، به یکباره توسط اعضای هیئت داوران از بخش مسابقه خارج شد و عوامل به نمایش فیلم در بخش خارج از مسابقه نشدند و این موجب شد تا این فیلم اولین بار در جشنواره های خارجی رنگ پرده سینما را به خود ببنید و در بسیاری از جشنواره های خارجی حضور یافت و حتی این فیلم توانست در حضور های خارجی خود موفق به دریافت سه جایزه بهترین کارگردانی، فیلمنامه و بازیگر زن از جشنواره «Queen Palm» آمریکا شود.

پس از عدم حضور در جشنواره ملی فیلم فجر و علیرغم تلاش تهیه کننده فیلم نتوانست رنگ پرده سینما را به خود ببیند، حتی در اواسط سال گذشته زمزمه های مبنی بر اکران آن در گروه هنر و تجربه به گوش می رسید، اما در نهایت پس از گذشت تقریباً سه سال از تولید این فیلم، با توجه به شیوع ویروس کرونا و تعطیلی سینما ها، این فیلم در شبکه نمایش خانگی پخش و بر بستر شبکه های VOD به نمایش درآمد.

کارگردانی فیلم «کارت پرواز» بر عهده مهدی رحمانی نویسنده، تهیه کننده و کارگردان ۴۲ ساله سینما و تلویزیون بوده است، وی متولد ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ در شهر اصفهان و فارغ‌التحصیل فیلم‌سازی از دانشکده صدا و سیما است، وی حضورهای موفقی را نیز در عرصه جهانی داشته است و توانسته از جشنواره های معتبر جهانی نیز جوایزی را دریافت نمایند.

فیلم «کارت پرواز» چهارمین فیلم بلند سینمایی مهدی رحمانی پس از فیلم «دیگری»، «پنهان»، «برف» محسوب می شود، فیلم سینمایی «برف» آخرین اثر این کارگردان است که آن را در سال ۱۳۹۲ با حضور بازیگران مطرحی همچون رویا تیموریان، افشین هاشمی، محمدرضا غفاری، شیرین یزدان بخش، آناهیتا افشار و ... جلوی دوربین امین جعفری برده بود.

مهدی رحمانی علاوه بر حضور در سینما، سریال «گشت ویژه» به تهیه کنندگی سعید سعدی و نقش آفرینی هنرمندانی همچون حمید گودرزی، شاهد احمدلو، محمود پاک نیت، پدرام شریفی، احسان بیات فر، امیر کاظمی و ... در سال ۱۳۹۵ برای شبکه یک سیما کارگردانی کرده است.

آخرین اثر مهدی رحمانی فیلمی اجتماعی با سوژه ملتهب که شخصیت های کم و لوکیشن های متعددی دارد، «کارت پرواز» ریتم کندی دارد که موجب می شود در دقایقی از فیلم (مخصوصاً اواسط) فیلم مخاطب را خسته کند، اما این کندی متناسب با فضای قصه است.

فیلم «کارت پرواز» اثری است که نمیتوان آنقدر از آن خرده گرفت، بازی ها و کارگردانی به درستی اتفاق افتاده و شاید به جزء استفاده از خرده پی رنگ های مناسب و حضور شخصیت های فرعی و بی جهت که حذف آنها نیز تاثیر آنچنانی بر فضای قصه ندارد، فیلم خوش ساختی است که مهدی رحمانی کارگردان آن به درستی و با اشراف بر فضای فیلمنامه و پرداخت مناسب دست به خلق اثری مهم در فضای اجتماعی و خانوادگی زده است.

نویسندگی فیلم سینمایی «کارت پرواز» همانند کارگردانی آن همانند دو اثر قبلی این کارگردان بر عهده مهدی رحمانی بوده است، وی  پیش از این فیلم نگارش فیلمنامه های «پنهان»، «برف» را بر عهده داشته است و در خلاصه داستان فیلم «کارت پرواز» آمده است: ندا برای حل بحران مالی‎اش،تصمیم گرفته که با بلعیدن مواد مخدر به ترانزیت آن روی بیاورد، اما این کار برایش خطراتی در پی دارد و ...

خطر اسپویل داستان
کارت پرواز درباره ندا، زن جوانی است که از همسرش جدا شده و حق حضانت فرزندش را ندارد. او تصمیم گرفته فرزندش را برداشته و به شکل غیرقانونی از کشور خارج شود. برای تامین هزینه سفر او به حمل مواد مخدر از طریق بلعیدن و تحویل آنها در خارج از کشور روی آورده است. در سوی دیگر منصور پسر جوانی است که برای رسیدن به نامزدش که در استرالیا زندگی می کند نیاز به پول داشته و مدتی است به این شیوه ی جا به جایی مواد مخدر مشغول است. منصور، ندا را در زمان بلع در گلخانه دیده و وقتی حال نزار او را در فرودگاه می بیند، از ترس اینکه ماموران به آنها شک نکرده و کل مسافران را بادی اسکن نکنند، پرواز را کنسل می کند. آنها چند ساعتی در شهر آواره می شوند تا درمانی برای ندا پیدا کنند.

مهدی رحمانی در فیلمنامه «کارت پرواز» با در دست داشتن یک سوژه دست به خلق اثری مهم در ژانر اجتماعی و خانوادگی زده است، فیلمی که در ابتدا بسیار جذاب اما هر چقدر که جلوتر می رود، با از تب و تاب افتادن قصه به یک اثری متوسط خواهیم رسید، وی با داشتن یک سوژه یک خطی جذاب قدم اول را برای نگارش فیلمنامه مهم اجتماعی به درستی برداشته است، اما در ادامه برای بسط داستان و نگهداشتن مخاطب خود تا انتهای قصه دستش خالی است و سعی می کند با چنگ زدن به خرده پی رنگ هایی که تاثیری در درام قصه ندارد همچنان فیلم خود را سرپا نگه دارد.

به عبارت دیگر آخرین اثر مهدی رحمانی شروع خوبی میانه متوسط و پایان خوبی دارد، فیلم با ریتم و گیرایی بالایی آغاز می شود و به قصه گویی می پردازد، اما در اواسط فیلم ناگهان از ریتم می افتد و تنها شاهد دوربین هستی که درون شهر می چرخد و مخاطب باید آن را دنبال کند، اما پایان بندی منحصر به فرد و تاثیر گذار نویسنده موجب می شود بیننده اواسط فیلم را به فراموشی بسپارد.

داستان فیلم خیلی خوب شروع می‌شود. ماجرای قاچاق و دو نفر که به ناگزیر همراه یکدیگر می‌شوند تماشاگر را مجذوب می‌کند. هر چند در میانه‌ی قصه چندان چالشی در کار نیست اما همان پرسه‌ی درون شهر برای حل کردن مشکل‌شان که قرار است این دو نفر را به هم نزدیک‌تر کند به اندازه‌ی کافی کنجکاوی‌برانگیز از کار درآمده است.

تهیه کنندگی فیلم سینمایی «کارت پرواز» به صورت مشترک بر عهده مهدی رحمانی و بهمن کامیار بوده است، بهمن کامیار کارگردان و تهیه کننده ۴۰ ساله بیرجندی، پیش از این فیلم، تهیه کنندگی فیلم های شاخصی همچون «سد معبر» به کارگردانی محسن قرایی، «نیم»، «بیداری»، «پنهان»  ...  را بر عهده داشته است.

در  فیلم «کارت پرواز» هنرمندانی همچون منصور شهبازی، ندا جبرائیلی، محمدعلی نجفی، اصغر رفیعی جم، شیرین یزدان بخش، طلا معتضدی، امین قوامی , علی کلانتری و ... به ایفای نقش پرداخته اند.

بازیگران فیلم «کارت پرواز» از جالب ترین نکات این فیلم محسوب می شود، فیلمی که کم کاراکتر است برای انتخاب همان شخصیت های کم هم سراغ بازیگرانی رفته است که انتخابشان جالب است، از منصور شهبازی برادر زاده پرویز شهبازی(کارگردان سینما)  گرفته تا حضور طلا معتضدی (نویسنده سینما و تلویزیون) تا حتی حضور اصغر رفیعی جم (فیلمبردار با سابقه سینمای ایران) و ....

منصور شهبازی که پس از نفش آفرینی در فیلم «آخرین نفس» حضور کمرنگی در سینما داشته، پس از گذشت 15 سال مجدد به عرصه بازیگری بازگشته است و نقش اصلی فیلم «کارت پرواز» را ایفا می کند.

دیگر عوامل  فیلم سینمایی «کارت پرواز» عبارتند از: کارگردان:مهدی رحمانی، نویسنده:امیر عربی، مهدی رحمانی و بابک میرزاخانی، مدیر فیلمبرداری:محمد رسولی، تدوین:محمدرضا موئینی، آهنگساز:بابک میرزاخانی، طراح صحنه و لباس:ویدا روشنی، طراح گریم:محسن دارسنج، صدابردار:امیر نوبخت حقیقی، صداگذار:امیرحسین قاسمی، طراح جلوه های بصری:امیر سحرخیز، مدیر تولید:سعید شرفی کیا، مشاور رسانه ای:مریم قربانی نیا، تهیه کننده:مهدی رحمانی و بهمن کامیار.