سلام نو – سرویس بین الملل: یک ماه پیش بود که رئیس جمهور عراق بعد از انصراف عدنان زرفی از تشکیل کابینه، مصطفی الکاظمی را مامور تشکیل کابینه جدید این کشور کرد.
به گزارش سلام نو، نکته جالب توجه این بود که برهم صالح حکم نخستوزیری الکاظمی را با حضور سران تشکلهای اصلی شیعی و سنی و کُرد، به او ابلاغ کرد که نشان میداد بالاخره کسی مامور تشکیل کابینه شده که امکان عملی تشکیل آن را بعد از چند گزینه قبلی دارد.
حالا پارلمان عراق شامگاه دیروز با اکثریت آرا به مصطفی الکاظمی به عنوان نخست وزیر این کشور رای اعتماد داد تا او به همراه 15 وزیر از 22 وزیری که معرفی کرد اداره دولت عراق را به عهده بگیرد. از جمله وزرایی که موفق به کسب رای اعتماد از پارلمان نشدند وزرای نفت و امور خارجه بودند که اختلاف نظر زیادی بر سر آنها بود.
الکاظمی به عنوان رئیس پیشین سازمان اطلاعات ملی عراق، در حالی کارش را به عنوان نخست وزیر آغاز میکند که این کشور مخاطرات امنیتی دامنهداری دارد. با این حال کاظمی در توئیتی نوشت که "راه ما امنیت، ثبات و شکوفایی عراق است" و نشان داد که امیدوار به حل بحرانهای اقتصادی و امنیتی گسترده عراق است.
واکنش مثبت ایران و آمریکا به انتخاب کاظمی
ایران و آمریکا به عنوان دو بازیگر مهم صحنه سیاسی عراق نسبت به انتخاب الکاظمی واکنش مثبت داشتند. وزیر خارجه آمریکا در تماسی که با الکاظمی داشت ضمن استقبال از تشکیل دولت جدید در مورد لزوم اصلاحات، مقابله با فساد و مسئله شیوع کرونا با او گفتوگو کرد.
مایک پومپئو در گفتوگو با الکاظمی تاکید کرد که آمریکا برای حمایت از دولت جدید در بغداد، اعطای معافیت ۱۲۰ روزه واردات برق از ایران را تمدید خواهد کرد.
ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق هم در توئیتی انتخاب الکاظمی را تبریک گفت و نوشت:
تبریک به جناب آقای مصطفی الکاظمی و وزرای ایشان. تبریک به پارلمان عراق در جهت رای اعتماد به اکثریت کابینه .آرزوی موفقیت دولت در خدمت به مردم شریف عراق .آرزوی سعادت برای دو ملت ایران و عراق.
واکنش ایران و آمریکا نشان میدهد که دو بازیگر مهم سیاسی در عراق، حداقل رضایت ممکن از حضور الکاظمی در پست نخست وزیری را دارند. با این همه نخست وزیر جدید عراق حتی در صورت تعامل با ایران و آمریکا باز هم مشکلات فراوانی دارد.
بحرانهای زنجیرهای عراق در برابر نخست وزیر
الکاظمی هر چند در سخنرانی خود تاکید کرد که کابینه او "کابینه گشایش است و نه کابینه بحران ها" ولی در همین روز نخست ورود به منطقه سبز عراق، با بحرانهایی چون شیوع کرونا، سقوط آزاد بهای نفت، پافشاری آمریکا برای بقا در این کشور، اعتراض مردم به وضع اقتصادی و رشد حملات و احتمال احیای داعش مواجه است.
الکاظمی احتمالا تا حدود یک سال دیگر و برگزاری انتخابات پارلمانی سکان دار پست نخست وزیری خواهد بود و ادامه حضورش در این پست نیز به عملکردش در این دوران باز میگردد. او برای حفظ موقعیت خود باید در ابعاد مختلف سیاسی، نظامی، امنیتی و اقتصادی موفقیتهای ملموسی کسب کند.
در بعد سیاسی الکاظمی نه تنها باید به بالانس داخلی قدرت فکر کند بلکه باید بتواند بحرانهای پیش رو از جمله چگونگی تعامل با آمریکا پس از مصوبه خروج نیروهای این کشور از عراق را مدیریت کند. او همچنین باید روابط بغداد و اربیل را باز تنظیم کند و به فکر رابطه با تهران در دوران جدید باشد.
در بعد نظامی الکاظمی نه تنها با مشکلات داخلی الحشد الشعبی مواجه است بلکه با قدرت گرفتن داعش به لطف کرونا و خلا قدرت سیاسی در عراق نیز رو به رو شده که حل هر کدام یک پروژه اساسی است.
اما جدیترین چالش داخلی الکاظمی که جایگاه او در چشم مردم عراق را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد چگونگی مقابله با بحران اقتصادی عراق به خصوص در زمینه کاهش قیمت نفت، دورا پساکرونا و البته مبارزه با فساد اقتصادی است.
بحرانهای اقتصادی و فساد گسترده اقتصادی عراق زمینه ساز اعتراضات گسترده مردمیای شد که به استعفای عادل عبدالمهدی و روی کار آمدن مصطفی الکاظمی ختم شد.
مشکل الکاظمی اینجا است که بحرانهای عراق مثل زنجیر به هم پیوسته هستند و حل بحران اقتصادی بدون حل بحرانهای امنیتی، نظامی و سیاسی ممکن نیست. عراق برای حل بحران اقتصادی به امنیت و مبارزه با داعش، سامان یافتن نیروهای نظامی، توافق سیاسی و حداکثر همکاریهای بینالمللی نیاز دارد، اهدافی که دستیابی به آنها بسیار دشوار است.
باید دید مصطفی الکاظمی میتواند با تکیه بر حمایت طایفههای مختلف عراق و سابقه امنیتی خود به گونهای بحرانهای دامنهدار این کشور را مهار کند و از نخست وزیر دوره انتقالی به نخست وزیری مقتدر تبدیل شود؟