سوئد به عنوان کشوری پیشرفته و دمکرات همیشه مورد توجه دیگر کشورها بوده از همین جهت مروری بر روند انتخابات سوئد میتواند برای همگان جالب و درس آموز باشد.
انتخابات سوئدهر چهار سال یک بار برای تعیین آرایش مجالس قانونگذاری در سه سطح اداری برگزار میشود. ریکسداگ عالیترین مجلس قانونگذاری سوئد است. انتخابات ۲۰ شورای شهرستان ۲۹۰ شورای شهر به همراه مجلس ملی در دومین یکشنبه از ماه سپتامبر برگزار میشوند. تقریباً همهٔ این انتخاباتها با یک نظام انتخاباتی مشابه انجام میشوند.
همچنین سوئد انتخابات پارلمان اروپا را هم دارد که بر خلاف انتخاباتهای داخلی این کشور، هر پنج سال در ماه ژوئن برگزار میشود. روز برگزاری این انتخابات مانند دیگر انتخاباتهای سوئد یکشنبه است و از لحاظ نظام انتخاباتی تقریباً برابر با انتخابات سوئد است.
اهمیت انتخابات سوئد
سوئد دارای نظام دموکراتیک پارلمانی است، یعنی تمام قدرت حکومتی ناشی از مردم است. مدل مدیریت دولتی در سوئد شامل سه سطح است: سطح ملی، سطح منطقهای و سطح محلی. پارلمان سوئد، دولت و سازمانهای دولتی، سطح ملی را تشکیل میدهند. شوراهای استانی سطح منطقهای را شکل میدهند و سطح محلی شامل شهرداریهاست.
شوراهای استانی و شهرداریها از درجهٔ بالای استقلال برخوردارند و میتوانند تصمیمات خاص خود را بگیرند و مالیات را خودشان تعیین کنند. اصل بنیادی استقلال شهرداری در قانون اساسی سوئد آمدهاست.
انتخابات سوئد 2018 و پیروزی راستها
انتخابات سوئد در سال 2018 موجی از نگرانی را در پی داشت. نظرسنجی از کسانی که در انتخابات سوئد شرکت کردهاند نشان میداد که حزب راست میانه 'همبستگی' اندکی از احزاب چپ میانه پیش است و حزب ضدمهاجرت دموکرات، با کسب آرایی قابل ملاحظه احتمالا مانع از این خواهد شد که احزاب راست یا چپ بتوانند اکثریت پارلمان را به دست آورند.
نتایجی که تلویزیون دولتی سوئد اعلام کرد نشان میدهد که حزب همبستگی ٣٩.٦، حزب حاکم چپ میانه سوسیال دموکرات و حزب سبزها و دیگر احزاب چپ ٣٩.٤ و حزب ضد مهاجرت دموکرات ١٩.٢ آرا را به دست آوردهاند.
هیچیک از احزاب اصلی سوئد حاضر به همکاری با حزب دموکرات نیستند و از این حزب بشدت انتقاد کردهاند.
حزب دموکرات که سالها به نئو نازیها و سایر گروههای راست افراطی مرتبط بود در سال ۲۰۱۰ وارد پارلمان شد. این حزب در انتخابات قبلی ١٢.٩ درصد آرا را کسب و کرسیهایش را دو برابر کرده بود.
استفان لووین، نخست وزیر سوئد، حزب "دموکرات" را به داشتن سیاستهای افراطی متهم کرده و گفته است که رای دادن به این حزب "خطرناک" است.
پیش از انتخابات نظرسنجیها حاکی بود که حزب ملیگرا و ضد مهاجرت "دموکرات" ممکن است دومین حزب بزرگ در پارلمان این کشور شود.
در نهایت ائتلاف چپ میانه 40 درصد، ائتلاف راست میانه 40 درصد و حزب دمکرات سوئد که نیرویی افراطی است 20 درصد از پارلمان را به خود اختصاص دادند. این مقدار رای در انتخابات سوئد برای نیروهای افراطی پیروزی بزرگی است.
انتخابات سوئد: دمکراتها کیستند؟
"اس دی" که برای سال ها به نئونازی ها و سایر گروه های راست افراطی مرتبط بود، در سال ۲۰۱۰ برای اولین بار وارد پارلمان شد.
این حزب برای معرفی چهره تازه ای از خود در تلاش بوده و از جمله نمادش را از یک مشعل سوزان به یک گل مینای آبی و زرد که رنگ های پرچم سوئد است تغییر داده.
این حزب که به طور سنتی سعی در جذب مردان طبقه کارگر داشته اکنون برای جذب زنان و رای دهندگان با درآمد بالاتر می کوشد. اکسون می گوید که نژادگرایی دیگر در این حزب تحمل نخواهد شد و چندین عضو آن اخراج شده اند. با این حال چندین رسوایی مربوط به نژادگرایی دامن این حزب را گرفته است.
به گزارش نشریه "افتون بلادت" یک نامزد شهرداری آهنگی را در فیسبوک به اشتراک گذاشت که می گفت "سوئدی ها سفیدپوستند و این کشور ماست."
جوانترین نامزد انتخابات سوئد کیست؟
مریم اصغری که افغانتبار و نوزده ساله است، در انتخابات نهم سپتامبر سوئد برای اولین بار واجد شرایط رای دادن شد و اولین رای زندگیاش به شخص دیگری جز به خود او تعلق نمیگیرد. او ضمن اینکه نامزد پارلمان از حوزه استکهلم بود، نامزد شورای شهر استکهلم نیز بود.
از چهارده سالگی شروع به فعالیتهای داوطلبانه برای حمایت از مهاجران در استکهلم کرد، یک سال بعد از آن عضویت حزب سوسیال دموکرات سوئد را گرفت و حالا جوانترین نامزد بزرگترین و قدیمیترین حزب سیاسی سوئد در انتخابات پارلمانی پیشروی این کشور است.
مریم اصغری میگوید، فعالیتهای راستگرایان افراطی و "نژادپرستان" علیه مهاجران و کسانی که "مثل خود شان به نظر نمیآیند" در سوئد افزایش یافته است. او میگوید خودش از کسانی بوده که اخیرا مورد حمله افراد این گروهها در فضای مجازی قرار گرفته است.
مسائل موثر در انتخابات سوئد
اقتصاد سوئد درحال شکوفایی است اما بسیاری از رای دهندگان نگران بخش مسکن، بهداشت و خدمات رفاه اجتماعی هستند که در جریان بحران مهاجرت ۲۰۱۵ تحت فشار قرار گرفت. سوئد در آن سال ۱۶۳ هزار پناهجو قبول کرد که با حساب سرانه در میان کشورهای اتحادیه اروپا یک رکورد بود.
از آن زمان احزاب سنتی سوئد لحن خود را برای انعکاس این نگرانی ها تندتر کرده اند. بسیاری از رای دهندگان همچنین نگران خشونت هستند. "اس دی" افزایش آمار تیراندازی را به افزایش مهاجرت مرتبط می داند هرچند آمار رسمی موید ارتباطی میان این دو نیست.
اس دی"همچنین خواهان خروج از اتحادیه اروپاست و پیشنهاد یک همه پرسی برای خروج از این بلوک را داده است. علاوه بر مهاجرت، تغییرات اقلیمی از مسائلی است که بسیاری از سوئدی ها اهمیت زیادی به آن می دهند - به خصوص بعد از یک تابستان بلند و داغ که با آتش سوزی های شدید طبیعی همراه بود. ظاهرا همین باعث افزایش حمایت از حزب سبز سوئد شده که در پی چند رسوایی داخلی در حال تقلا بود.
انتخابات سوئد و نخست وزیر آینده
استفان لووِن نخستوزیر کنونی سوئد است که پس از انتخابات سوئد در سپتامبر گذشته به کار خود پایان داده و اکنون نخست وزیر موقت تا تعیین نخست وزیر جدید است. وی از سال ۲۰۱۲ رهبر حزب سوسیال دموکرات سوئد است. لوون بعد از انتخابات عمومی سال ۲۰۱۴ در ۲ اکتبر آن سال از سوی پارلمان سوئد بهعنوان نخستوزیر انتخاب و جایگزین فردریک راینفلت شد.
نخست وزیر آینده احتمالا کسی به غیر از اوست که باید حاصل ائتلاف میان احزاب حاکم بر پارلمان باشد، احزابی که احتمالا گرایش راست گرایانه بیشتری دارند.