سلام نو – سرویس اجتماعی: در جنوب تهران و در شهر ری در ضلع شرقی گورستان ابن بابویه برج طغرل از دوره سلجوقیان به یادگار مانده که امروز به عنوان یکی از آثار تاریخی پایتخت محل رجوع گردشگران است.
به گزارش سلام نو، نام این برج 20 متری در برخی متون کهن با عنوان برج خلیفه یزید آمده است. برج طغرل قریب به 9 سال است در جنوب تهران مستقر است. برج طغرل، برج ساده استوانه شکلی است که به طور قطع شخصیت های زیادی در آن دفن هستند. با این وجود اختلافات زیادی درباره افراد مشهور مدفون شده در اطراف برج وجود دارد.
عده ای برج طغرل را آرامگاه طغرل بیک سلجوقی می‌دانند. شمار دیگری از نویسندگان این مکان را محل دفن خلیل سلطان از فرزندان تیمور لنگ و همسر او شادالملک در قرن پانزدهم می‌دانند. در کتاب جامع ری باستان تألیف حسن کریمیان نیز آمده‌است که گروهی این بنا را منتسب به فخرالدوله دیلمی می‌دانند.
این برج از نه قرن پیش تا حالا که به عنوان یک اثر تاریخی مورد توجه است کارکردهای گوناگونی داشته است. اگر از نزدیک برای بازدید برج طغرل به جنوب تهران برویم و پای صحبت راهنمای سالخورده این برج بنشینیم روایات جالبی خواهیم شنید که دانستنش خالی از لطف نیست.
گفته می شود قدیم‌ترها این برج راهنمای مسافران جاده ابریشم بوده است. مسافرانی که از خراسان به تهران می آمدند با کمک نور آتشی که بر فراز برج روشن می شده راهشان را پیدا می کردند.
دور این بنا ۲۴ کنگره به معنای 24 ساعت شبانه روز ساخته شده است. این برج به نوعی به مردم زمان را نشان می داده است. در هر ساعتی از روز باتوجه به جهت نور و تابش آفتاب روی هر کدام از کنگره‌ها، زمان مشخص می‌شد. به گفته منوچهر آرین در مقاله «نگاه دیگری به برج‌ها» اطلاق واژه برج به این بنا و بناهای مشابه از آن جا که برج به منازل عبور حرکت سالانه خورشید در دائرهالبروج گفته می‌شود حکایت از این مطلب دارد که گذشتگان از این روی سایه‌های این ابنیه و دریچه‌های گذر نور خورشید که در روی آن‌ها تعبیه شده پی به برجی که خورشید در آن غوطه‌ور می‌باشد می‌بردند زیرا که در هر برجی خورشید ارتفاع خاصّی در آسمان نسبت به افق و میل خاصّی نسبت به جهات جغرافیایی مناطق دارد. لاجرم سایه‌ها و طرز تابش آن متفاوت خواهد بود که از این تغییرات می‌توان در تعیین روزها و برج‌ها بهره برد و این فناوری به کار رفته در این ساختمان‌هاست که کلمهٔ برج را بر آن گذاشته‌اند.
از دیگر ویژگی های جذاب این بنا و از جاذبه های معماری خاصش می توان به پژواک صدا در مرکز برج اشاره کرد. در شکاف‌های برج لانه های کبوتران را می بینیم که این نیز خودش بر جذابیت این بنا اضافه می کند.
سال 1301 هجری قمری پانزده سال مانده به آغاز دوره احمدشاهی این بنا توسط ابوالحسن خان معمارباشی بازسازی و مرمت شد. این بازسازی اگرچه بنای تاریخی برج طغرل را از خطر نابودی نجات داد اما ظرافت کاری‌های قدیمی و بقعهٔ کتیبهٔ کوفی آن را از بین برد.
پساز انقلاب این بنا تا مدت های زیادی متروک بود تا اینکه پس از بازسازی دوباره در اواسط دهه هفتاد مرمت شد. اواخر دهه هفتاد این بنا برای بازدید عموم در دسترس قرار گرفت و هم اکنون با تهیه بلیت ده هزار تومانی می توانید همه روزه از ساعت 8 صبح تا 5 بعد از ظهر از این بنای تاریخی دیدن کنید.
