سلام نو – سرویس اقتصادی: حفر چاه های غیرمجاز که از سالها قبل بدون پیش بینی این روزها صورت گرفت حالا و در شرایطی که بحران آب به یکی از ابرچالش های ایران بدل شده یکی از معضلاتی است که امکان حل و فصل آن به حداقل رسیده است.
به گزارش سلام نو، هم اکنون تعداد چاه های غیرمجاز در آماری خوشبینانه بیشتر از 300 هزار حلقه گزارش شده است. آمارها البته دقیق نیست و بعضی این عدد را بیش از 350 هزار مورد می دانند. یک آمار غیررسمی دیگر هم می گوید به صورت غیرمجاز 7.3 میلیارد مترمکعب از این چاه ها برداشت می شود. از سال گذشته که اقدامات برای بستن این چاه ها تشدید شده تنها 10 هزار حلقه چاه بسته شده است. به بیانی دیگر کمی بیش از سه درصد از این چاه های غیرمجاز بسته شده است.
مجلس شورای اسلامی در سال 89 قانونی را مصوب کرد که طبق آن چاه هایی که تا قبل از سال 85 به صورت غیر مجاز حفر شده، تعیین تکلیف شوند و در مسیر قانونی شدن قرار گیرند. چندی بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم هم دولت با ارسال یک لایحه به مجلس اصلاح این قانون را خواستار شد.
راستا دبیر اجرایی طرح اجرا و تعادل بخشی آب های زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب گفته بود چنانچه تامین اعتبار صورت بگیرد تا پایان برنامه ششم توسعه همه این تعداد چاه های غیرمجاز بسته خواهد شد. پیشرفت سه درصدی این طرح از سال گذشته تاکنون خود نمایانگر شرایط موجود است و نیازی به توضیح بیشتر ندارد
باید توجه داشت که بسیاری از چاه های غیرمجازی که حفر شده اند تنها و تنها برای بهبود معیشت زندگی مردم بوده است. حفر چاه های غیرمجاز به جز کم آبی و مخاطراتی که برای محیط زیست دارد وجوه دیگری از جمله معیشت مردم را هدف گرفته که باید دستگاه های متولی برای آن چاره ای بیندیشند. وزارت کشاورزی از جمله نهادهایی است که باید بیش از همه به فکر رتق و فتق این مشکل باشد.
وجود 70 هزار چاه غیرمجاز از جمله چالش های مهم احیای دریاچه ارومیه است که هر چند تلاش هایی برای مهار این معضل برداشته شده است، اما همچنان این چاه ها به عنوان یک مولفه خطر آفرین برای احیای این پهنه آبی محسوب می شود.
کشاورزی سنتی را باید دلیل اصلی هدررفت آب در بخش کشاورزی دانست. در کشور ما برای تولید یک کیلوگرم از یک محصول نزدیک به 2000 لیتر آب صرف می شود. این عدد برای کشورهای در حال توسعه دیگر تقریبا 1300 لیتر است. در چنین شرایطی خشکسالی بیش از پیش شده و همین امر سبب می شود تا بسیاری برای جبران منابع آبی از دست رفته نسبت به حفر چاه های بی ضابطه اقدام کنند.
مدیر حفاظت و بهره‌برداری منابع آب شرکت آب منطقه‌ای اصفهان خاطرنشان کرده در بیست سال گذشته ما ۱۳۰ میلیارد مترمکعب از آب زیرزمینی کشور را برداشت کرده ایم. آماری که در نوع خود قابل توجه است.
سالانه بالغ بر ۶.۵ میلیارد متر مکعب از مخازن آب زیرزمینی کشور اضافه برداشت صورت می‌گیرد . در شرایط فعلی با توجه به این اضافه برداشت کسری تجمعی مخازن آب زیرزمینی کشور به نزدیک ۱۴۰ میلیارد متر مکعب رسیده است. این میزان برداشت چیزی فراتر از میزان آب تجدیدپذیر کشور تخمین زده شده چراکه میزان آب تجدیدپذیر بر اساس متوسط بارشهای بلندمدت در کشور تعریف می‌شود که رقم آن براساس متوسط بارشهای ۴۵ ساله، حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب در سال است.
