سلام نو – سرویس بین الملل: "بیماری عادل"، "زنده کننده برجام" و "آشتی دهنده دولتها" تنها بخشی از القابی است که در روزهای نخست به کرونا میدادند.
میگفتند کرونا فقیر و غنی و قدرتمند و ضعیف نمیشناسد و همه را درگیر میکند اما دیدیم که اتفاقا فقرا هستند که بیشتر ضربه را میخورند و باز هم ثروتمندان جان به در میبرند. در بسیاری از نقاط فقیر نشین اصلا چیزی به نام تست کرونا وجود ندارد. در بیشتر مناطق قاره آفریقا و مناطق جنگزده دنیا مثل سوریه اصلا توانی برای ارزیابی کرونا وجود ندارد چه برسد به مهار آن!
در طرف دیگر کرونا نه تنها دولتها را آشتی نداده بلکه نیروهای راست افراطی و ملیگراهای رادیکالی که طرفدار تقویت ملیگرایی و مخالف جهانی شدن هستند را تقویت کرده. از سوی دیگر دولتها را به راهزنی و دزدی ماسک وادار کرده تا حداقلهای انسانیت را نیز مد نظر قرار ندهند!
دست آخر هم کرونا نه تنها زنده کننده و ناجی برجام نبود بلکه برای دولتی مثل دولت ترامپ فرصتی برای افزایش فشار و تحریم و کشتار ایرانیان بوده.
در واقع کرونا تبدیل به فرصت و ابزاری برای جنگهای تجاری و نبردهای سیاسی شده. کمبود تجهیزات و امکانات پزشکی در سراسر جهان از ونتیلاتورها گرفته تا کیت ها و ماسک های تست باعث شده تا هر کشوری به این امکانات دست پیدا میکند به قدرت سیاسی و البته اقتصادی هم دست پیدا کند.
سومین تولید کننده بزرگ برنج جهان در ویتنام اعلام کرده که فعلا صادرات را متوقف میکند. در طرف دیگر پیش بینی می شود روسیه محدودیت های صادراتی در مورد غلات تا هفت میلیون تن را برقرار کند، در حالی که قزاقستان صادرات آرد ، شکر و سایر محصولات کشاورزی را برای سه هفته آینده ممنوع اعلام خواهد کرد.
اینها به معنا به خطر افتادن امنیت غذایی در جهان و تبدیل شدن هر چیز سادهای به ابزاری برای تهدید سیاسی و اقتصادی است. حالا نه تنها روسیه بلکه حتی کشوری مثل ویتنام میتواند از برنج خود به عنوان ابزاری سیاسی و اقتصادی بهره ببرد.
همه میدانند که فعلا در دوران کرونا رکود را تجربه میکنیم و پس از کرونا ورشکستگی و بحران اقتصادی را، اما قربانی نخست این بحران اقتصادی هم فقرا و قشرهای ضعیف و متوسط هستند چون ثروتمندان با اطلاعات و ثروت خود موقعیتهای آینده را شناسایی و از آن بهره برداری مالی میکنند.
تمام این شرایط وقتی بدتر از بد میشود که به جنگ چین و آمریکا در این چهارچوب دقت کنیم. رئیس جمهور آمریکا کرونا را ویروس چینی مینامد و چین کرونا را حاصل جنگ بیولوژیک آمریکا ارزیابی میکند. آمریکا تا همین دو هفته پیش کرونا را جدی نمیگیرد و چین به وضوح اطلاعات مربوط به بیماری را پنهان میکند. یعنی دو قدرت اول جهان حداقل مسئولیت پذیری ممکن را در برابر شهروندان خود و البته مردم دنیا ندارند و بیشتر درگیر جنگ سیاسی و نظامی خود هستند.
در این شرایط جوزف نای، استاد برجسته و شناخته شده دانشگاه هاروارد در تازهترین مطلب خود درباره عواقب کرونا، چین و آمریکا خطاب قرار میدهد و توصیه میکند تا این دو قدرت جهانی با همکاری یک دیگر به نبرد با کرونا بپردازند. او نه تنها دو طرف را به آتش بس دعوت میکند بلکه توصیه میکند که کمیتهای مشترک با حضور مایک پنس، معاون اول رئیس جمهور آمریکا و لی کی کیانگ، نخست وزیر چین شکل بگیرد که موارد بیهوده بروکراتیک را نیز رفع کند وگرنه عواقب موجها کرونا بسیار گسترده خواهد شد.
توصیه این استاد برجسته علم سیاست و روابط بین الملل هرچند توصیهای مسئولانه است ولی بعید است به سادگی مورد توجه چین و آمریکا قرار بگیرد چون دو طرف مایل هستند در چنین موقعیتی بیشترین ضرر و ضربه ممکن را به طرف مقابل بزند.
قربانی چنین رویکرد رقابت جویانهای مردم کشورهای مختلف به خصوص پناهجویان، جنگزدهها و البته مردم قاره آفریقا و کشورهای توسعه نیافته هستند که حتی شاید هنوز اسم کرونا را هم نشینده باشند. واقعیت این است که کرونا آن غول مهربانی که فکر میکردیم نبوده و نیست.