باستانی ترین نمونه منبت موجود یک مجسمه چوبی است که در مصر یافت شده و منوط به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد است. البته تندیس چوبی بت شیگیر با ۱۱۰۰۰ سال سابقه را می توان کهن‌سال ترین آثار کنده کاری روی چوب دانست.
چوب مورد بهره برداری در منبت کاری:
ابتدا استاد منبت کار بنا برحسب رنگ و جنس کاری که می خواهد درست کند از میان چوب‌های مختلف چوب سازگار را انتخاب می کند. چوب‌های که از بقیه کاربری بیشتری درست کردن اثر هنری منبت کاری دارند شامل چوب گردو، چوب گلابی، چوب چنار نارون، چوب راش، چوب تبریزی و …. می باشد.
این چوب ها هر کدام رنگ مخصوصی دارند که در ابداع کردن کمک قابل توجهی به زیبایی نهایی اثر می کنند.
در ایران منبت کاری سابقه چند هزار ساله دارد و اولین و نقطه مبدأ منبت ایران شهرستان ملایر می باشد و از طریق اهالی ملایر بر روی دسته شمشیرها، نیزه ها و سپرهای چوبی ارتشیان مادها و هخامنشیان منبت کاری انجام شده است و بعداز آن به درب و پنجره و مبلمان جدید تسری یافته است. منبت گل و مرغ ملایر به نام یکی از قدیمی ترین روش‌های منبت ایران است.
شهر ملایر در سال 1391 به نام شهر ملی منبت و پایتخت مبل و منبت ایران در فهرست شهرهای صنایع‌دستی کشور درج شده است و قرار است این هنر به عنوان یک هنر جهانی شناخته شود.
یکی از ظریف ترین صنایع دستی منبت کاری با چوب می باشد که ترکیبی از هنر و ذوق و بردباری هنرمندانی است که با مواد اولیه‌ی ارزان قیمت و ساده، فرآورده های با ارزش ابداع می کنند، افراد با هنری که به وسیله چند قلم و اسکنه‌ای فلزی تصورات خود را با خطوط کوفی، نقش های اسلیمی، ختایی و گل و مرغ و ... روی چوب کنده کاری می کنند.
به تراشیدن تصاویر بر روی چوب و برجسته سازی تصویر هنر منبت گفته می شود که به عنوان یک صنایع دستی محسوب شده و اغلب این هنر بر روی چوب اجرا می گردد.
هنری منبت کاری شامل حکاکی و کنده کاری بر روی چوب می باشد. این هنر دستی تمثیلی از احساس، درایت، تفکر و ابتکار هنرمندان که با شوق و سلیقه سرشار، آثار هنری را خلق می کنند.
برجستگی یک جزء با اهمیت در منبت کاری است که به خوبی قابل رویت است. برجستگی های اشیا در منبت کاری بر روی چوب نیز به صورت برآمده از چوب رویت می شوند.
این هنر شریف ایرانی از دیرینه تا به امروز پیوسته مورد عنایت بوده و در آثار حجمی و تزئینی بسیاری به کار گرفته شده است.
منبت کاری با چوب یکی از زیباترین صنایع دستی است و قدیمی ترین نمونه منبت موجود یک تندیس چوبی است که در مصر کشف شده است.
