دیاری که با عطر بهارنارنجش سرمستمان می کند و لذتی وصف ناپذیر را برایمان به ارمغان می آورد. آری مقصدمان شیراز است شهری که در کوچه هایش با شعر همقدم می شوی و طعم آشتی با تاریخ را می چشی...تاریخی که در باغ های زیبا و چشم نواز، آرامگاه های لبریز از هنر، موزههای پر از گنجینه های با ارزش و بناهای مذهبی آکنده از نشانه های ایمان و عشق نمایان می شود.
مردم مهماننواز و مهربان، جاذبههای فراوان تاریخی و طبیعی، غذاهای لذیذ محلی و ... همه و همه باعث شده که مردم انگیزه برای سفر به این شهر داشته باشند، در این گزارش قصد داریم به یکی از بناهای تاریخی شهر شیراز بپردازیم.
ارگ کریم خان
در لغتنامه دهخدا در معنی کلمهی «ارگ» این چنین گفته شده: «قلعهی کوچکی باشد که در میان قلعهای بزرگ سازند.»
ارگ کریم خان که یکی از آثار باقی مانده از دوران حکومت زندیه است در شهر زیبای شیراز قرار دارد. بعد از انتخاب شیراز به عنوان پایتخت زندیه آثار بسیار زیبایی در این شهر توسط زندیه ساخته شده است که زیبایی این شهر را بیش از بیش می کند ارگ کریم خان مکانی برای زندگی طراحی و ساخته شده است.
ساخت ارگ کریم خان
در سال های 1766 و 1767 میلادی این ارگ توسط بهترین معماران زمان خود و همچنین با بهترین مصالح داخلی و خارجی ساخته شد؛ که عمدهی مصالح به کار رفته در این بنا از سنگ و گچ است. این بنای 4000 متری در مرکز یک محوطه با مساحت 12800 مترمربع قرار دارد. در بیرون ارگ 4 دیوار بسیار بلند 12 متری است که با 4 برج آجری دایره ای شکل با ارتفاع 14 متر و با زاویهی 90 درجه به هم متصل شدهاند. تمامی دیوارهای 12 متری اطراف، دارای ضخامت 3 متری در پایین و 2.8 متری در قسمت های بالایی هستند. در زمان عبدالحسین میرزا حکم ران فارس، دستور به بازسازی مینیاتورهای نقاشی شده در این بنا داد.
این بنا مسکونی و نظامی طراحی شده است و محل استقرار حکومت زندیه در دوره زندیه بوده و همچنین در دوران قاجار نیز محل زندگی فرمانداران آن زمان و در دوران پهلوی نیز به عنوان زندان بوده است و به همین دلیل در بین مردم شیراز به زندان کریم خان نیز معروف است و به همین دلیل آسیب زیادی به آن وارد شده است. امروزه از این مکان به عنوان موزه استفاده می شود و توسط سازمان میراث فرهنگی مدیریت می شود.
چهار برج استوانه ای بزرگ که در چهار گوشه قرار دارد به عنوان زندان استفاده می شده و نیز خندقی که سالها پیش در اطراف ارگ حفر کرده بودند، وظیفهی دفاع از این قلعه را بر عهده داشته است. سه ضلع شمال، جنوب و غرب هر یک دارای یک ایوان و شش اتاق مسکونی در دو طرف آن است و حمام ارگ که اولین حمام اختصاصیِ ایران در نوع خود است در برج شمال شرقی ارگ قرار دارد، آب این حمام از آب رکن آباد تأمین میشده است. شاید توجه شما هم به ابیات حافظ در خصوص آب رکن آباد جلب شده باشد که در غزل خوشا شیراز به آن اشاره شده است. به دلیل تعبیهی مخزن آب در همان دوره تا حدودی برج نشست داشته است و باعث کج شدن برج شده است.
وارد ارگ که می شوید سرسبزی، سایه دلنشین درختان میوه و حوض مرکزی برایتان لذت بخش و مفرح است. نقاشی هایی که در بخش درونی، در اتاقها و ایوانها وجود دارد در نوع خود از ظریف ترین وبی نظیر ترین نمونه هاست. از دیگر جذابیت های دیدنی این بنای زیبا قسمت شاه نشین کاخ که در طاق آن جلوههایی از بهترین انواعِ مقرنس پیداست و در زیر طاق مقرنس، نوعی شومینهی قدیمی موجود است که باعث می شده در فصل زمستان بیشتر از آن استفاده شود.
بیرون ارگ مغازههای بسیاری وجود دارد و در بین آنها میتوانید بستنی فروشیهای معروف و قدیمی شهر را ببینید که خوشمزهترین فالوده شیرازی را میفروشند. همچنین محله پشت ارگ مکان مناسبی برای خرید سوغات و گشت و گذار و آشنایی با فرهنگ روزمره مردم شیراز محسوب میشود.