سلام نو – سرویس بین الملل: روابط ترکیه و روسیه این روزها به خاطر استان ادلب سوریه حسابی دست خوش تنش است و هر دو طرف مایل هستند بیشترین امتیاز ممکن را برای خود حفظ کنند.
روسها میخواهند با پشتیبانی از اسد به هر شکل که شده پیروزی او را تضمین و جای پای خود را در آینده سوریه بیش از پیش تحکیم کنند و ترکها نمیخواهند بعد از سالها درگیری و انرژی گذاشتن در سوریه دست خالی آن جا را ترک کنند.
امروز شرایط در ادلب به گونهای است که دو عملیات نظامی به طور موازی در آنجا جریان دارد - یکی توسط نظامیان ترکیه و دیگری از سوی نیروهای دولتی سوریه که با پشتیبانی هوایی روسیه حمله به گروههای مسلح تروریستی در این منطقه را شدت بخشیدهاند. ترکیه قصد دارد با حمایت از نیروهای نزدیک به خود مرز خود را به داخل خاک سوریه ببرد، در طرف مقابل سوریه هم قصد دارد هر طور که شده طومار تروریستها را بپیچد و ماجرای ادلب را یک سره کند.
کمتر از یک هفته پیش کاخ کرملین به ترکیه درباره اقدام نظامی در شمال غربی استان ادلب سوریه هشدار داد. همان وقت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در جمع نمایندگان حزب حاکم عدالت و توسعه در پارلمان، تهدید کرده که ارتش برای عملیاتی تازه در سوریه به منظور محدود کردن حملات نظامیان سوری آماده میشود.
رئیس جمهوری ترکیه درباره عملیات ارتش این کشور در ادلب گفته که این عملیات صرفا "مساله زمان" است. رئیس جمهوری ترکیه همچنین تاکید کرد که گفتوگو با روسیه در آنکارا به نتایج مطلوب نرسیده.
حالا اما ظاهرا مذاکرات همچنان بین دو طرف ادامه دارد. به تازگی روزنامه القدس العربی مدعی شده که منابع آگاه اعلام کردند که روسیه پیشنهادهای ترکیه درخصوص ادلب را رد کرده است. به نوشته این روزنامه، مذاکرات مسئولان بلندپایه روس و همتایان ترک درباره ادلب بدون نتیجه پایان یافت. گفته می شود این مذاکرات شاهد اختلافات شدید بود و طرف روسی پیشنهادهای ترکیه را رد کرده است.
برخی معتقدند گره ادلب تنها به دست تهران گشوده میشود و این تنها مقامات ارشد ایران هستند که توان به توافق رساندن طرفهای روس و ترک را دارند.
میخائیل بوگدانوف معاون وزیر امور خارجه و نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه در امور خاورمیانه اخیرا اعلام کرد که در صورت اعلام آمادگی رهبر ترکیه ، اجلاس سهجانبه روسای جمهوری روسیه ، ایران و ترکیه برای حل و فصل اوضاع در منطقه کاهش تنش ادلب ماه آینده در تهران برگزار شود.
جایگاه خاص تهران در معادلات سیاسی و نظامی سوریه و مدل روابطی که با ترکیه و روسیه دارد این توانایی را به ایران میدهد تا بتواند به عنوان میانجی این بحران ظاهر شود، البته به شرط کوتاه آمدن اردوغان وگرنه بعید است که ایران حاضر باشد منافع خود را فدای زیاده خواهیهای دولت ترکیه کند.
برخی اما اروپا را گزینه مناسبتری برای میانجیگری میدانند به ویژه آن که اتحادیه اروپا توان تهدید اقتصادی ترکیه را دارد. یولیا کودریاشوا کارشناس ارشد مرکز امنیت اورآتلانتیکی در دانشگاه روابط بین الملل مسکو با اشاره به این مسئله میگوید «روسیه و ترکیه دیگر نمی توانند با یکدیگر به توافق برسند- منافع دو کشور در ادلب بیش از حد در هم گره خورده است. بنابراین ، پا پیش گذاشتن یک داور بین المللی لازم بود. و مهمتر از همه ، کشورهای اروپایی با دارا بودن وزنه سیاسی کافی، گزینه مناسبی برای ایفای نقش میانجی بین آنکارا و مسکو هستند.»
حال باید دید بروکسل گره گشای اختلاف ترکیه و روسیه است یا تهران؟ یا این که دو کشور با شکست مذاکرات درگیری نظامی مستقیم در ادلب را ترجیح میدهند.