سلام نو – سرویس اقتصادی: شمار زیادی از کارشناسان صنعت خودرو، آزاد سازی قیمت خودرو را تنها راهکار پیش رو برای حل بحران این صنعت در کوتاه مدت می دانند. اکثر کارشناسان در اینکه آزاد سازی قیمت خودرو می تواند بخشی از مشکلات را حل کند اتفاق نظر دارند با این حال اختلاف آنها بر سر مکانیزم آزادسازی است.
به گزارش سلام نو، آزاد سازی قیمت خودرو به وزارت نعمت زاده بر وزارت صنعت، معدن و تجارت بر می گردد. در آن زمان اگرچه نعمت زاده موافق این کار بود اما این تصمیم در هیات دولت رای نیاورد. در دوران وزارت شریعتمداری نیز با وجود اینکه در ابتدا رغبتی از او برای آزادسازی قیمت ها مشاهده نمی شد اما دست آخر بعد از مواجه شدن با درخواست های زیاد خودروسازان چاره ای جز حرکت به سمت آزادسازی قیمت ها ندید. اما پایان دوره وزارتش باعث شد نتواند گام های بعدی این کار را انجام دهد. حالا در شرایطی که رضا رحمانی به عنوان وزیر جدید صمت انتخاب شده خبر ها از اجرایی شدن تصمیم آزادسازی قیمت ها حکایت دارد و قرار است قیمت خودرو 5 درصد کمتر از حاشیه بازار شود.
گفته می شود اینکه تاکنون آزاد سازی قیمت خودرو صورت نگرفته دلیلش مخالفت حسن روحانی و هیات دولت با این کار بوده است. در حال حاضر به اعتقاد کارشناسان متقاضیان زیادی منتظر آزادسازی قیمت و کاهش آن هستند هر چند با توجه به افزایش قیمت خودرو و همچنین کمبود بازار، تقاضای چندانی وجود ندارد.
فربد زاوه، کارشناس خودرو در این باره اظهار کرده است: عمده ترین تاثیر شناور کردن قیمت ها، خارج کردن خودروسازان از حاشیه زیان است، حرف بی منطقی است که فولاد و پتروشیمی و ارز جهش چند برابری داشته باشند اما توقع ثابت ماندن قیمت خودرو برای خودروسازان داشته باشیم. او همچنین گفته است: حتی با وجود گرفتن مجوز آزادسازی، قیمت عرضه به سال قبل باز نمی گردد چرا که برای قیمت های فعلی متقاضی وجود ندارد بنابراین با افت شدید قیمت خودرو مواجه خواهیم شد.
اصغر خسروشاهی نیز معتقد است آزادسازی قیمت خودرو می تواند منجر به حذف دلالان شود. او گفته است: واسطه ها در بازار سازی های اخیر نقش بسیاری داشته اند و با توجه به این که در حال حاضر مصرف کننده، خودرو را از طریق دلال با قیمت بیشتر از قیمت واقعی می خرد، اتخاذ این سیاست علاوه بر نفعی که برای خودروسازان دارد به سود مصرف کننده نیز است.
مکانیزم آزادسازی قیمت خودرو چگونه است؟
با این حال مکانیزم و چگونگی آزادسازی قیمت خودرو بحث مفصلی است که باعث مخالفت برخی چهره ها با نحوه آزادسازی قیمت خودرو می شود. بهرام پارسایی، نماینده مجلس و سخنگوی کمیسیون اصل 90 در این باره می گوید: زمانی که واردات بخواهد صورت گیرد، باید چند برابر جریمه پرداخت شود. بنابراین اگر آزادسازی قیمت مطرح است باید شبیه کل جهان این آزادسازی صورت گیرد که صنایع خودرویی کشورهای مختلف با هم رقابت می کنند و این رقابت به سمت کاهش قیمت می رود برای این که بتوانند بازار و مشتری را جذب کنند. اما اگر همین شرایط فعلی در کشور ادامه یابد، کاملا نتیجه معکوس خواهیم داشت؛ چرا که احساس رقابت ایجاد نمی شود بنابراین قیمت را تا جایی که می‌توانند افزایش می‌دهند.
باید به این مهم پاسخ داده شود که قیمت گذاری خودرو توسط شورای رقابت، دولت، سازمان حمایت، ستاد تنظیم بازار یا هر سازمان دیگری که می‌خواهد باشد، باید به‌گونه ای باشد که قیمت خارج از بنگاه‌های تولید کننده کنترل شود یا این که همچون بسیاری از کالا یا خدمات دیگر، تابع شرایط بازار باشد. چرا دولت برای بسیاری از کالاهای مصرفی قیمت نمی گذارد اما برای خودرو، خود را موظف و مجاز کرده که قیمت گذاری کند اما مجاز و مکلف نمی کند که برای کالاهای دیگر قیمت گذاری داشته باشد؟ این سوالاتی است که در آخرین برنامه مناظره که با موضوع آزادسازی قیمت خودرو از شبکه یک سیما پخش شد، مطرح شد.
در این برنامه محمدرضا نجفی منش، رییس انجمن صنایع همگن قطعه سازی با اشاره به شرایط نامناسب قطعه سازی گفت:" از ابتدای امسال تاکنون ۳۷ درصد نیروهای صنعت قطعه سازی را به خاطر این که نتوانستیم ادامه حیات و کار بدهیم، از دست داده ایم." پیش تر در خبر ها آمده بود صنعت قطعه سازی حدود 550 هزارنفر شاغل مستقیم دارد که تاکنون حدود 30 هزار نفر تعدیل شده اند و حدود 70 هزارنفر هم از کار تعلیق شده اند و جمعا حدود بیشتر از 100 هزار نفر در سال 97 بیکار شده اند. آمار و ارقامی خیره کننده که نشان از وضعیت نامناسب صنعت قطعه سازی و به تبع آن خودرو سازی دارد.
انحصار کتمان‌ناپذیر بازار خودرو
باید در نظر داشت ریشه بیشتر معضلات در صنعت خودروسازی بازار انحصاری آن است که نمی توان آن را کتمان کرد. محمدرضا منصوری با تایید این نکته اظهار کرده است: همه چیز در این سالها در اختیار خودروسازان قرار گرفته است. قیمت برق، گاز و حتی نیروی انسانی کمتر از سایر کشورها است. سوال این است که چرا با همه این امکانات در این سالها نتوانسته ایم خودرویی تولید کنیم که صادر شود. اگر خودروساز محصول با کیفیت ساخته بود می‌توانست صادرات کند و با برگشت پول آن از ورشکستگی نجات پیدا کند. چرا در بحث مالی به جایی رسیدیم که خودروساز ما ۵٠ هزار میلیارد تومان بدهی دارد، این فاجعه است.
صنعت خودرو در سردرگمی به سر می برد. می گویند در رقابتی شدنش تلاش هایی شده است این در حالی است که قیمت گذاری از سوی دولت انجام می شود. در یک حالت منطقی دولت باید تلاش کند که انحصار شکسته شود و اجازه واردات دهد. در حال حاضر در صورتی که قیمت قطعات به خاطر نوسانات اخیر با افزایش هفتاد درصدی مواجه شده است باید منتظر ماند و دید آزادسازی قیمت ها تا چه میزان توان کاهش قیمت خودرو را دارد و آیا با تعیین تکلیف ماجرای قیمت خودروها می توان به کاهش قیمت ها و تعدیل بازار امیدی داشت یا خیر.
