سلام نو – سرویس اقتصاد: یارانهها هنوز که هنوز است تیتر یک رسانههای اقتصادی کشور هستند و هنوز توانایی این را دارند که هر چند روز یک بار به تیتر یک تبدیل شوند. یارانهها حذف میشوند یا نه؟ یارانههای پنهان چه میشوند؟ یارانهها حذف شده به چه کسی میرسند و دهها سوال دیگر که همه به دنبال جواب آن هستند.
یارانهها که روزگاری ستونهای آرامش بخش اقتصاد ایران بودند چندین دهه است که تبدیل به استخوان لای زخم شدهاند، استخوانهایی که نه جرات حذفشان وجود دارد و نه توان پرداختشان. حالا اما به نظر میرسد دولت روحانی از سر اجبار هم که شده قصد دارد بخشی از یارانهها را حذف کند، بخشی که به سه دهک بالایی جامعه مربوط است.
محمد شریعتمداری، وزیر کار نیز تایید کرد که دولت "در این دوره یارانه حدود ۱۷۰ هزار خانواده که حدود ۷۰۰ هزار نفر هستند را در دستور کار حذف قرار داده" و این کار را با کمک گرفتن از بانکها انجام میدهد. اما حذف یارانهها تا چه اندازه مثبت یا منفی خواهد بود و چقدر بر اقتصاد ایران تاثیر دارد؟
هرچند همانطور که شریعتمداری گفته حذف یارانه تکلیف مجلس به دولت است ولی همین مسئله هم راهکارهای متفاوتی را از سوی نمایندگان در پی دارد و هر کسی راه برای حلش پیشنهاد میدهد.
علی ادیانی راد نماینده قائمشهر و عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از جمله حامیان جدی مسئله حذف یارانهها است. او با اشاره به عوارض این کار در گفتوگو با پارسینه از پرداخت یارانه به تمامی ایرانیان انتقاد کرد و گفت: بحث مربوط به حذف یارانه مقوله چالش زایی است که تقریبا پس از تصویب این قانون در مجلس هشتم و اجرای آن پس از دو سال همیشه مطرح میشد مبنی بر اینکه پرداخت یارانه به تمامی ایرانیان خلاف عدالت اجتماعی است.
غلامعلی جعفرزاده، نماینده مجلس هر چند از حامیان قطع یارانه است اما قطع یارانه پنهان به صورت ناگهانی را خطرناک میداند و به عصر ایران میگوید حذف یارانه پنهانی به صورت یک جا یعنی یک مرتبه آب، برق، گاز، بنزین و گازوئیل به قیمت اصلی برگردد و این کار خطرناکی است. تقاضای ما از دولت این است که این در پروسه سه ساله انجام شود چراکه کمتر از سه سال برای کشور بحران ایجاد می کند.
اما هرچقدر دولت و مجلس به علت بار مالی یارانه مایل به حذف آن هستند برخی کارشناسان اقتصادی مخالف این کار هستند و این راه را محصول اقتصاد نئولیبرالیسم میدانند.
از جمله حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه در این باره به الف میگوید: امروز یکی از شعارهایی که می دهند و شلوغ هم میکنند بحث صدها هزار میلیارد یارانه پنهان است. باید پرسید از کدام یارانه پنهان حرف می زنید؟ شما فقط سال گذشته 500 هزار میلیارد تومان رانت ارز در جیب پتروشیمی ها و فولادی ها و خودروسازها و صاحبان معدن کردید. ببینید بزرگترین معادن زغال سنگ کشور برای چه کسانی است. چه کسی تصمیم گرفته این ها را به این افراد بدهند؟ چگونه و از چه فرایند رقابتی صاحب این منابع شده اند؟ همیشه همینطور است. وقتی خصوصی سازی شکست می خورد می گویند آن که ما گفتیم نشد! اما ما از اول می گفتیم آن که شما می خواهید در این بستر شدنی نیست.
انفعال در حل بحران یارانهها باعث شده تا این مسئله به یک بحران در قلب اقتصاد ایران بدل شود، بمبی که حالا سیاستگذاران اقتصادی ایران به دلیل کاهش درآمدهای نفتی مجبور به برخورد و خنثی کردن آن هستند و دیگر مثل سابق حق انتخاب زیادی در چگونگی خنثی کردن آن ندارند و تنها راههایی را پیش روی خود میبینند که به هر شکل عوارضی را در پی خواهد داشت و از آن گریزی نیست.