سلام نو - سرویس اقتصادی: اصلاح ساختاری بودجه یک ضرورت عاجل است که در طی این سالها به آن توجه نشده است. شاید اگر دستور مستقیم رهبری برای نگاه دوباره به ساختار بودجه و اصلاح ساختاری آن نبود همچنان تلاشی برای تغییر در بودجه ریزی به وجود نمی آمد. اما در این بین سوال اینجا است تغییرات حاصله به اندازه کافی در مسیر اصلاح وضعیت بوده است یا خیر؟
به گزارش سلام نو، بهمن سال 97 بود که علی لاریجانی، رئیس مجلس از مهلت چهار ماهه رهبر انقلاب به مجلس برای اصلاح ساختار کشور خبر داد. عبارتی که در ابتدا ابهامات زیادی ایجاد کرد و خیلی ها تصور کردند قرار است تغییری در ساختار سیاسی کشور ایجاد شود. حتی بسیاری از بازگشت نظام پارلمانی به کشور خبر دادند تا اینکه یکی از اعضای هیئت رئیسه مجلس اعلام کرد "این دستور مربوط به اصلاح ساختار کشور نیست بلکه درباره اصلاح ساختار بودجه کشور است.
تخصیص منابع محدود به نیازهای نامحدود کار اصلی بودجه ریزی در کشور است. بدون شک در زمان تحریم توزیع این منابع محدود بیش از پیش مهم می شود. آن هم در کشور ما که همواره نگرانی از هدر رفتن منابع به خاطر سیاست های نادرست در زمینه های گوناگون وجود دارد.
عادل آذر، رئیس دیوان محاسبات هم چند ماه قبل با اشاره به ضعف های موجود در بودجه ریزی اظهار کرده بود: باید تکلیف نوع نظام بودجه ریزی در کشور تعیین تکلیف شود. اگر نیاز به اصلاح نظام بودجهریزی براساس عملکرد احساس میشو پس بایستی قانون محاسبات عمومی نیز همراه با قانون برنامه و بودجه اصلاح شود.
اگرچه طرح اصلاح ساختاری بودجه در مدت زمانی که مقرر شده بود تدوین نشد اما تیر ماه سرانجام طرح اصلاح ساختاری بودجه بر مبنای 4 محور و شامل 23 برنامه طراحی شد تا به تعبیر رئیس سازمان برنامه و بودجه زمینه حرکت به سمت بودجه بدون نفت فراهم شود. چهار محوری که در طرح اصلاح ساختاری بودجه بدان توجه شده «درآمدزایی پایدار»، «هزینه کرد کارا»، «ثبات سازی اقتصاد کلان و توسعه پایدار» و «تقویت نهادی بودجه» است.
یکی از ایرادات جدی که به سازمان برنامه و بودجه وارد است ارائه کلیات طرح اصلاح ساختاری است در حالی که شفافیت حکم می کرد جزئیات برنامه اصلاح ساختاری بودجه ارائه می شد. کلیات برنامه مذکور در شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا تصویب شده است اما برخی نمایندگان عدم ارائه لایحه اصلاح ساختار بودجه کشور را دیگر ایراد وارده می دانند.
پورابراهیمی، رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از عدم ارائه لایحه اصلاح ساختار بودجه کشورگفته است: با وجود گذشت چهار ماه از فرمایش مقام معظم رهبری در خصوص لزوم اصلاح ساختار از سوی دولت، سازمان برنامه و بودجه تنها یک گزارش در سطح کارشناسی در جلسه غیرعلنی مجلس ارائه کرده است که به هیچ وجه در حکم لایحه دولت برای اصلاح ساختار به حساب نمیآید.
او در بخش دیگری از صحبت هایش اظهار کرده است: دولت مکلف به ارائه لایحه ساختار بودجه بود اما در صدد است با یک برنامه کوتاه مدت یک ساله مشکلات کوتاه مدت را حل کند و اصلا به تکالیف دولت در جلوگیری از فرار مالیاتی، مولدسازی داراییهای اقتصادی کشور، واگذاریها و سایر موضوعات مهم کشور پرداخته نشده است.
بسیاری از منتقدان، گزارشی که سازمان برنامه و بودجه درباره اصلاح ساختار بودجه ارائه کرده را فاقد قابلیت اجرای واقع بینانه می دانند و می گویند این طرح تنها جنبه های تئوریک دارد و اجرایی کردن آن تقریبا امکان پذیر نیست. سید فرید موسوی، نماینده تهران در این باره گفته است: یکی از اشکالات این برنامه ها این است که گویی دولت همه آرزوهای خوب توسعه ای را بیان کرده و امیدوار به اجرای مواردی است که برخی از آنها سالهاست امکان اجرا ندارند.