به گزارش سلام نو، جمعیت هلال احمر یکی از نهادهای امداد رسان در مواقع بحران و وقوع حوادث طبیعی است و دستگاهی است که همواره مددرسان افراد جامعه در هنگام بروز حوادث است و در مواقعی نیز خدمات امدادی و درمانی به جمعیت‌های زیادی که در مناسبت‌های مختلف از جمله مراسم حج و عتبات عالیات و راهپیمایی اربعین شرکت دارند، ارائه می‌کند.
در زیر مجموعه این جمعیت چند سازمان و مرکز وجود دارد که به صورت تخصصی به هموطنان خدمات ارائه می‌دهند.یکی از مراکز این جمعیت، مرکز پزشکی حج و زیارت است که به عنوان بازوی اجرایی این جمعیت در حوزه ارائه خدمات پزشکی به زائران خانه خدا و عتبات عالیات در خارج از کشور ارائه خدامت می‌کند.
این مرکز هرساله در زمان انجام مراسم حج ابراهیمی در سرزمین وحی و عتبات عالیات و زائران اربعین حسینی به زائران خدمات مختلف پزشکی ارائه می‌دهد و وظیفه سرویس دهی خدمات پزشکی و درمانی این گردهمایی بزرگ دینی برعهده این مرکز است و با ایجاد مراکز درمانی در این سرزمین‌های مقدس، نیازهای درمانی زائران تأمین را تأمین می‌کند؛ ضمن اینکه در برخی روزهای ویژه از جمله راهپیمایی عظیم اربعین به زائران خارجی شرکت کننده نیز خدمات ارائه می‌کند.
برای آشنایی با فعالیت این مرکز با محمد تقی حُلی ساز، رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر به گفت‌وگو نشستیم تا اقدامات و برنامه‌های این مرکز را در مراسم حج ابراهیمی سال جاری و عتبات عالیات را تشریح کند.
وی در این گفت‌وگو به مسائل و موضوعات مختلفی از جمله تعداد کادر پزشکی در مراسم حج ابراهیمی، چگونگی ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به زائران، چگونگی تأمین داروی مورد نیاز زائران، تمهیدات درمانی و مقابله‌ای با بیماری‌های عفونی در عربستان، تعداد بیمارستانها و مراکز درمانی در عربستان، میزان همکاری کشور عربستان با تیم های پزشکی ایران در ایام حج، برنامه‌های این مرکز در مواجه با گرمازدگی و مراسم ویژه رمی جمرات، برنامه‌های این مرکز در ارائه خدمات به زائران عتبات عالیات و تمهیدات لازم برای زائران اربعین حسینی و ایجاد مراکز درمانی در طول مسیر راهپیمایی اربعین و خدمات به زائران مختلف در این مراسم، نقش تحریم‌ها در تأمین داروی مورد نیاز حجاج ، برنامه در خصوص جلوگیری از وقوع حوادث احتمالی در مراسم حج و.. . اشاره کرد.
فارس: مرکز پزشکی حج و زیارت چه فعالیتی ارائه می‌کند و شرح وظایفش چیست؟
حُلی ساز: مرکز پزشکی حج و زیارت زیرمجموعه جمعیت هلال احمر است و زیرنظر ریاست جمعیت هلال احمر اداره می‌شود. فعالیت‌هایی که انجام می‌دهد در درمان خارج از کشور زائران است. مکان‌هایی که زائران در آنجا هستند و به نوعی مراجعه‌کنندگان ایرانی از این خدمات استفاده می‌کنند؛ در نتیجه در عربستان زمانی که مراسم حج عمره و تمتع انجام می‌شود، یا در عتبات عالیات در مراسم اربعین و در صورتی که زائری به سوریه اعزام شود، خدمات‌درمانی از سوی این مرکز به زائران ارائه می‌شود.
فارس: درباره برنامه‌های مرکز پزشکی حج و زیارت در مراسم حج امسال توضیح دهید.
حلی‌ساز: حدود ۵۵۰ نفر کادر پزشکی ما در مراسم حج هستند که قسمت عمده آن را پزشک تشکیل می‌دهد و در کاروان‌هایی که زائران حضور دارند به ازای هر ۳۰۰ نفر زائر یک پزشک وجود دارد. در مجموع حدود ۲۹۰ پزشک در کاروان‌ها هستند و مابقی در مراکز درمانی و مجتمع‌های درمانی این سازمان در مکه که ۵ مرکز درمانی و در مدینه ۴ مرکز درمانی وجود دارد، فعالیت می‌کنند؛ ضمن اینکه دو مرکز بیمارستانی نیز در مکه و مدینه داریم و این فراتر از مطب‌هایی است که توسط ۲۸۰ پزشک ما ارائه خدمات می‌دهند.
حدود ۵۵۰ نفر کادر پزشکی ما در مراسم حج هستند که قسمت عمده آن را پزشک تشکیل می‌دهد و در کاروان‌هایی که زائران حضور دارند به ازای هر ۳۰۰ نفر زائر یک پزشک وجود دارد
فارس: پزشکان اعزامی به مراسم حج چه ویژگی دارند؟
حُلی ساز: این افراد دارای دانشنامه پزشکی هستند و ۷۰ درصد آنها کسانی هستند که قبلا به حج مشرف شده‌اند و با محیط و فضای آنجا آشنا هستند و اعمال حج را می‌دانند. البته از آنها خواسته می‌شود در این ایام عمره مفرده بجا آورند و در عملیات حج خود را حاجی نکنند. حدود ۳۰ نفر از این افراد نیز کسانی هستند که به عنوان سال اولی در مراسم حج شرکت می‌کنند.
فارس: آیا اعزام پزشکان مراسم حج امسال تاکنون به عربستان آغاز شده است؟
حُلی‌ساز: اولین گروه پزشکان اعزامی ما سیزدهم تیرماه به عربستان اعزام شدند که حدود ۴۶ نفر بودند.
فارس: آیا با توجه به وجود تحریم‌ها در خصوص تامین داروی مورد نیاز زائران خانه خدا دچار مشکلاتی شده‌اید یا خیر؟
حُلی‌ساز: داروها و انتخاب آن پروسه طولانی دارد و بر اساس نیاز زائران و تجارب سال‌های قبل آماده، خریداری و بسته‌بندی می‌شود و بر اساس دستورالعمل‌هایی که عربستان سعودی ارائه می‌دهد، آماده می‌شود و از طریق هواپیمای باربری به آنجا اعزام می‌شود.
امسال ۱۲۰ پالت یعنی حدود ۵۰ تا ۶۰ تن دارو به عربستان اعزام می‌شود که این داروها ابتدا به کشور امارات و از آنجا به عربستان انتقال داده می‌شود.
۷۰ درصد آنها کسانی هستند که قبلا به حج مشرف شده‌اند و با محیط و فضای آنجا آشنا هستند و اعمال حج را می‌دانند
به لطف خداوند مشکلی وجود نداشته است؛ چراکه این داروها از خیلی قبل‌تر تهیه کرده‌ایم و تفاوت نرخ ارزی روی میزان داروها تاثیر گذار نبوده است.
فارس: در ایام حج چند بیمارستان در عربستان فعالیت می‌کند؟
حُلی‌ساز: یک بیمارستان در مکه و یکی در مدینه فعالیت می‌کند؛ ضمن اینکه در ایامی که ۵-۴ روز است و زائران درگیر اعمال سنگین حج هستند نیز یک بیمارستان صحرایی در عرفات و یکی دیگر در منا برپا شده و خدمات بیمارستانی را به زائران ارائه می‌دهد.
فارس: در خصوص جلوگیری از وقوع حوادث برای حجاج چه تمهیداتی در نظر گرفته‌اید؟
حُلی‌ساز: از بعد از آن اتفاقات ناگوار چند سال پیش، سیستم‌های مختلف در سازمان حج و زیارت ، بعثه مقام معظم رهبری و مرکز پزشکی حج و زیارت سازوکارهایی در نظر گرفته شده تا در مواقع بحران بتوانند از شدت آسیب‌هایی که بتواند بحران ایجاد کند، بکاهند.
باید گفت آمادگی برای بحران یا اتفاق ناخواسته یک نوع مدیریت واحد می‌خواهد تا هر کس جایگاه خود را بداند. افراد باید دو کد داشته باشند که یکی این است که فرد وظایف خود را انجام می‌دهد و یک کد در مواقع بحران به کار انداخته می‌شود.
این موضوع ساماندهی می‌شود تا افراد در مواقع بحران جایگاه خود را بدانند و این کار اثرات و صدمات زمان بحران را کاهش می‌دهد. این اتفاق چند سالی است که حداقل در روی کاغذ صورت گرفته و خوشبختانه سال گذشته و سال‌های قبل از آن اتفاق ناگواری صورت نگرفت تا این ساماندهی نیاز باشد و ستاد بحران تشکیل شود.
*هیچ زائر ایرانی به دستبند الکترونیکی تجهیز نمی‌شود
فارس: آیا زائران خانه خدا در طول انجام مناسک حج به دستبند الکترونیکی مجهز هستند؟
ُحلی‌ساز: نه، هیچ‌کدام از زائران خانه خدا به چنین دستبندهایی مجهز نیستند اما به نوعی از طریق تلفن‌هایی که به همراه دارند می‌توان آنها را ردیابی و شناسایی کرد که این کار از طریق مدیران کاروان انجام می‌شود،اما دستبندهایی که سال‌های قبل وجود داشت، امسال وجود ندارد.
فارس: برای کنترل بیماری‌های واگیردار در ایام حج چه تمهیداتی در نظر گرفته‌اید؟
حُلی‌ساز: کارشناسان مختلفی در تیم پزشکی ما قرار دارند. متخصصان بیماری‌های عفونی هستند و اوضاع را رصد می‌کنند و اگر موارد واگیرداری باشد آن را شناسایی و دستورالعمل خاص آن را اجرا می‌کنند.
*وضعیت بیماری‌های عفونی و شیوع آن کاملاً رصد می‌شود
فارس: با توجه به وجود گرمای هوا در عربستان احتمال می‌دهید چه بیماری‌هایی شیوع پیدا کند؟
حُلی‌ساز: گرمازدگی جزو بیماری‌های واگیر محسوب نمی‌شود، اما بیماری‌هایی هستند که ممکن است از کشورهای دیگر بیاید و واگیر شود. البته خود عربستان هم به این موضوع توجه می‌کند تا اتفاقی در این خصوص صورت نگیرد، اما همکاران ما نیز اوضاع را رصد می‌کنند و تاکنون در سال‌های اخیر به موردی که بیماری عفونی و جدی وجود داشته باشد و مشکل ساز باشد، برخورد نکرده‌ایم.
*تهیه ۱۰۰ پیام پزشکی در شمارگان 80 تا 100 هزار نفری برای زائران خانه خدا
فارس: درباره جلوگیری از گرمازدگی زائران خانه خدا چه برنامه‌ای دارید؟
حُلی‌ساز: اولین موضوع توصیه‌های بهداشتی است. ما ۱۰۰ پیام بهداشتی را در تیراژ ۸۰ تا صد هزار نفری در اختیار زائران خانه خدا گذاشتیم که این موضوع به ما کمک می‌کند؛ یعنی فرد باید با رعایت این دستورات بهداشتی دچار گرمازدگی نشود، اما اگر موردی شناخته شود، مراکز درمانی ما در نزدیکی زائران خانه خدا فعالیت می‌کنند و این افراد به آنجا منتقل می‌شوند. ما در منا که بیشترین احتمال گرمازدگی را هنگام انجام رمی جمرات می‌دهیم، تونل‌های سرما را در نظر گرفته‌ایم.
ایجاد تونل سرما برای زائران دچار گرمازدگی در منا از جمله تمهیدات برای مقابله با گرمازدگی حجاج است
فارس: تونل‌های سرما چه ویژگی‌هایی دارد؟
حُلی‌ساز: در هنگام گرمازدگی ابتدا باید دمای بدن را پایین بیاوریم که معمولا این کار با استفاده از تزریق سرم و تونل‌هایی که سرمای زیادی ایجاد می‌کند صورت می‌گیرد و فرد درون این تونل‌ها قرار می‌گیرد و خیلی سریع دمای بدن را پایین می‌آورد و آب از دست رفته را جبران می‌کند و این از اصول اولیه است، اما در مواردی که آب زیادی از دست رفته باشد، ممکن است اقدامات دیگری لازم باشد که انجام می‌گیرد.
فارس: درباره برنامه‌های مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر برای زائران عتبات عالیات توضیح دهید.
حُلی‌ساز: برنامه مفصلی برای این منظور در نظر گرفته‌ایم و پیش‌بینی می‌کنیم امسال زائران بیشتری به اربعین اعزام شوند و از نظر اعزام نیروها و داروها ما باید نسبت به سال قبل بیشتر فعالیت کنیم؛ ضمن اینکه اکنون ما در عراق دو درمانگاه یکی در نجف و یکی در کربلا داریم که در حال ارائه خدمات به زائران هستند.
فارس: درباره راهپیمایی اربعین چه تمیهداتی در نظر گرفته‌اید؟
حُلی‌ساز: پایگاه‌های مختلفی در نجف و کربلا وجود دارد و افزایش تعداد درمانگاه‌ها در نجف و کربلا و راه‌اندازی درمانگاه‌هایی در کاظمین و سامرا از برنامه‌های جدید ماست؛ ضمن اینکه موکب‌های مختلفی وجود دارد که آنها را فعال می‌کنیم و از دستگاه‌هایی مانند علوم پزشکی کمک می‌گیریم. البته باید گفت در مراسم اربعین خدمات ما خاص زائران ایرانی نیست، بلکه به همه زائران خدمات ارائه می‌کنیم، اما در طول سال و مراجعه زائران ایرانی، درمانگاه‌های این مرکز در کربلا خاص زائران ایرانی است.
پایگاه‌های مختلفی در نجف و کربلا وجود دارد و افزایش تعداد درمانگاه‌ها در نجف و کربلا و راه‌اندازی درمانگاه‌هایی در کاظمین و سامرا از برنامه‌های جدید ماست
فارس: آیا نظارتی بر مراکز تهیه غذا و آشپزخانه‌ها در ایام حج وجود دارد؟
حُلی‌ساز: بله، نظارت کاملی بر این مراکز داریم؛ حتی در شیوه‌های تهیه غذا نیز نظارت داریم و از تجارب مرکز پزشکی استفاده می‌شود.
فارس: اگر زائری نیاز به خدمات پزشکی تخصصی مانند جراحی داشته باشد، آیا این کار در عربستان انجام می‌گیرد؟
حُلی‌ساز: اگر زائری نیاز به جراحی داشته باشد، این کار توسط بیمارستان‌های سعودی انجام می‌شود و در مراکز ما این اتفاق نمی‌افتد؛ به عبارتی هر اقدامی که نامش جراحی باشد، تنها در بیمارستان‌های سعودی انجام می‌شود؛ چراکه امکانات بیمارستانی ما در آنجا اجازه انجام جراحی را نمی‌دهد./فارس
