به گزارش سلام نو، صنعت آهن و فولاد یک صنعت بسیار پیچیده است که به طور ذاتی با اقتصاد جهانی مرتبط است. محصولات فولادی مورد نیاز صنایع مختلف دیگر مانند خودرو، ساختمان و سایر بخشهای تولیدی است. از جمله محصولات قفولادی پر اهمیت ورق استنلس استیل
است که در این صنایع بسیار استفاده میشود.
صنعت فولاد از مقادیر قابل توجهی از مواد خام (عمدتا سنگ آهن، زغال سنگ و ضایعات آهنی) و انرژی استفاده میکند. همچنین یک منبع عمده تولید کننده پسماندهای محیط زیستی مانند گرد و غبار، فلزات سنگین، دی اکسید گوگرد، اسید هیدروکلریک، هیدروفلوئور اسید، هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای و آلایندههای آلی پایدار از واحدهای پخت و کورههای کک؛ پسابها؛ گرد و غبار و پساب از احتراق کوره اکسیژن؛ و ترکیبات معدنی و آلی از کورههای قوس الکتریکی میباشد.
حجم قابل توجهی از مواد خام مورد نیاز صنایع فولاد از مناطقی با بیشترین میزان تقاضای فولاد فاصله مکانی زیادی دارند. در نتیجه هم محصولات فولادی و هم مواد اولیه این صنعت در سطح بین المللی و در مقادیر زیاد معامله میشوند. این تجارت عمدتا توسط مسیرهای دریایی انجام میشود. مواد اولیه از کشورهای تولید کننده ذغال سنگ و سنگ آهن در آمریکای جنوبی، افریقا و اقیانوسیه به مناطق تولید کننده اصلی در اروپا، آمریکای شمالی و شرق دور منتقل میشوند. به دنبال آن حمل و نقل از طریق راه آهن و آبراههای داخلی به کارخانجات فولاد رسیده و سپس محصول تولیدی در جهت عکس حمل و نقل میشوند. این ویژگی صنعت فولاد جهان تأثیر خاصی بر الگوهای عرضه و تقاضا و در نتیجه قیمتها دارد.
صنعت فولاد شامل تعدادی از شرکتهای بزرگ است که در سطح جهانی کار میکنند و خروجی قابل توجهی دارند. همچنین تعداد زیادی از شرکتهای کوچک که در مقیاس کوچکتر کار میکنند نیز در این صنعت فعالند. اخیرا برخی از این شرکتها به شرکتهای چند ملیتی بزرگ پیوستهاند. در ادامه این نوشتار به بررسی بازارهای بین المللی فولاد میپردازیم. تجزیه و تحلیلهای بلند مدت و کوتاه مدت توسعه صنعت فولاد جهانی باید بر اساس بررسی این بازارهای بین المللی صورت پذیرد.
دو روش اساسی تولید وجود دارد که بیشترین حجم از تولید را تشکیل میدهند: (الف) تولید فولاد اولیه (حدود 72٪ تولید جهانی) و (ب) تولید فولاد ثانویه (حدود 28٪ تولید جهانی). اولین روش نیاز به مصرف سنگ آهن، ذغال سنگ، سنگ آهک و ضایعات، به علاوه استفاده از امکانات گسترده دارد، در حالی که روش دوم تنها بر استفاده از ضایعات و برق در کارخانههای کوچکتر متکی است. عموم روشهای تولید فولاد انرژی مصرف میکنند و به شدت وابسته به استفاده از سوختهای فسیلی جامد هستند.
در سال 2006 مصرف انرژی صنایع آهن و فولاد به میزان 4.76٪ از مصرف انرژی جهان بود. تولید فولاد همچنین منبع اصلی تولید گازهای گلخانهای (GHG) و آلودگی هوا است. انتشار گازهای گلخانهای ناشی از مصرف مستقیم انرژی در صنعت آهن و فولاد در سال 2006 به مقدار 3.70٪ از کل گازهای گلخانهای انتشار یافته از احتراق سوخت های فسیلی محاسبه شد. بنابراین، تولید فولاد یکی از بخشهای صنعتی است که بیشتر تاثیر را از تلاش های فعلی برای مقابله با تغییرات اقلیمی جهانی (مانند طرح تجارت اروپا) پذیرفته است. مصرف فولاد معمولا با سطح تولید ناخالص داخلی سرانه مرتبط است. این ارتباط اگرچه بستگی به سیاستها و شرایط داخلی کشورها دارد، اما معمولا میتواند به عنوان یک تابع که منحنی U شکل معکوس را دنبال میکند تعریف شود. تولید فولاد در سال 2009 1149.3 میلیون تن بود. بیشترین مصرف توسط آسیا (چین)، اتحادیه اروپا و آمریکا جذب شد. تولید فولاد خام جهانی از دهه 70 به طور پیوسته افزایش یافته است بطوری که از 595 میلیون تن در سال 1970 تا 1414 میلیون تن در سال 2010 رسیده است.
به منظور پاسخگویی به تقاضای محصولات نهایی این صنعت، تولید کنندگان فولاد نیاز به تامین مطمئن ثابت مواد خام (عمدتا سنگ آهن، ذغال سنگ ککی و ضایعات) دارند، که عرضه آنها معمولا توسط چند تولید کننده کلیدی (به جز در مورد ضایعات) کنترل میشود و نیازمند مبادلات قابل توجه تجاری بین کشورها میباشد. محصولات فولادی (به خصوص لوله استنلس استیل
) سهم قابل توجهی از معاملات جهانی را شامل میشوند بطوری که از 70 سال گذشته صادرات این محصولات تقریبا سه برابر شده است. همانطور که در مورد مواد خام نیز این مشکل وجود دارد، عدم تعادل تجارت قابل توجهی در برخی از مناطق جهان در این عرصه وجود دارد.
قیمت فولاد بستگی به چندین متغیر دارد. این قیمتها به تعاملات عرضه و تقاضا بستگی دارد (نه تنها بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان فولاد، بلکه در تعامل با دیگر صنایع که برای ورودیهای مشابه رقابت میکنند) و شرایط حمل و نقل وابسته است. مواد اولیه و هزینههای انرژی تولید فولاد به شدت در هم آمیختهاند. این هزینهها با سایر متغیرهای تکنولوژیکی و دانش فنی شرکتها ارتباط نزدیکی دارند. تحکیم جهانی شرکتهای تولید فولاد از دهه 70 به منظور بهبود اقتصاد در مقیاس و نیز کاهش ظرفیتهای بیش از حد صورت گرفته است.
در ادامه نتیجهگیری اصلی این نوشتار در استیل ایرانیان
گرداوری شده است. طبق این نتیجهگیری، با در نظر گرفتن پیچیدگیهای مطرح شده هرگونه تحلیل آینده صنعت فولاد و آهن باید بر اساس ابزارهای مدل سازی کمی باشد که:
(الف) تنوع تکنولوژیکی صنعت و ویژگیهای کلیدی زنجیره تامین را در نظر بگیرد
(ب) قادر به در نظر گرفتن رفتار استراتژیک همه نقش آفرینان کلیدی صنعت باشد
(ج) تمامی این عوامل را در مقیاس جهانی در نظر بگیرد./بهارنیوز