به گزارش سلام نو، اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا در سال‌ها ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ در گفت‌وگو با شبکه رادیویی پی‌آرآی در پاسخ به سوالی درباره افزایش تنش‌ها میان تهران و واشنگتن و اینکه سران هر دو کشور می‌گویند به دنبال جنگ نیستند، گفت: من نیز بر این باورم که رئیس جمهور به دنبال جنگ نیست. او خود این را گفته است اما مشکل یک جنگ عامدانه نیست، بلکه وقوع یک جنگ ناخواسته است. زمانی که وزیر دفاع بودم ۱۰ نفر از نیروهای ما به اشتباه وارد آب‌های ایران شدند و خوشبختانه ایرانی‌ها خیلی فوری آنها را آزاد کردند. اما تصور کنید که در شرایط کنونی و با تمام این تنش‌ها چنین اتفاقی روی می‌داد، در این صورت یک درگیری ناخواسته شکل خواهد گرفت.
کارتر در ادامه در پاسخ به سوالی درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و اینکه این توافق چه منافعی داشته است، بیان کرد: قبل از هر چیز باید بگویم که این، یک توافق صرفاً هسته‌ای بود. این توافق یکی چالش‌های من در زمان فعالیت به عنوان وزیر دفاع بود و من فکر می‌کنم یکی از انتقاداتی که به توافق وارد می‌شد این بود که همه چیز را در بر نمی‌گیرد.
وی افزود: اما این موضوع سبب نمی‌شود که من به رئیس جمهور توصیه کنم توافق را کنار بگذارد. به هر حال، آب ریخته به جوی بازنمی‌گردد. شما درباره منفعت آن سوال کردید، باراک اوباما زمان ریاست جمهوری‌اش تمام این کارها را انجام داد: یک راکتور هسته‌ای و سانتریفیوژهای زیادی را متوقف کرد. بنابراین، ما نفع بردیم اما در نهایت از این توافق خارج شدیم.
هدف اصلی برجام که در ژوئیه ۲۰۱۵ حاصل شد و به تصویب شورای امنیت سازمان ملل نیز رسید، رفع تحریم‌های ایران در ازای محدودیت برنامه هسته‌ای کشورمان بود اما واشنگتن با نقض توافق و بازگرداندن تحریم‌ها عملاً هدف اصلی برجام را زیر سوال برد و آن را زیر پا گذاشت.
جمهوری اسلامی ایران پس از گذشت یک سال از خروج آمریکا و در پی تعلل طرف‌های اروپایی برجام در عمل به تعهداتشان برای کاهش تأثیر تحریم‌های آمریکا سرانجام ماه گذشته اعلام کرد که در دو گام تعیین شده سطح تعهدات برجامی‌اش را کاهش خواهد داد.
ایران در اولین گام اعلام کرد که از حد تعیین شده در برجام برای ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود، یعنی ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز هفته گذشته این موضوع را مورد تائید قرار داد.
این اقدام ایران با واکنش دیگر طرف‌های توافق مواجه شد. انگلیس، فرانسه و آلمان به همراه اتحادیه اروپا ضمن ابراز نگرانی نسبت به تصمیم ایران برای کاهش سطح تعهداتش در برجام خواستار پایبندی کامل ایران به توافق شده‌اند.
اما جمهوری اسلامی تاکید دارد که طبق مفاد تعیین شده در برجام ایران حق دارد در صورت عدم پایبندی طرف دیگر توافق، اجرای تعهدات خود را متوقف کند.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به خروج آمریکا از برجام و استناد ایران به پاراگراف ۳۶ برجام در به جریان انداختن ادامه مسیر نوشت: ما ضمن محفوظ بودن حقوقمان، به کشورهای E۳+۲ [سه کشور اروپایی، چین و روسیه] چند هفته فرصت دادیم. ما پس از ۶۰ هفته در نهایت دست به اقدام زدیم.
وی در ادامه تصریح کرد: به محض آنکه کشورهای اروپایی به تعهدات خود عمل کنند، ایران نیز به‌طور متقابل اقدامات معکوس به عمل خواهد آورد.
طبق بند ۲۶ برجام، در صورت عدم پایبندی طرف مقابل به تعهداتش، ایران حق دارد اجرای تعهدات خود را به شکل کلی یا جزئی متوقف کند.
بر اساس بند ۳۶ برجام اگر موضوع اختلافی با طی مراحل این بند فیصله نیافت شاکی می‌تواند این امر را به عنوان مبنای توقف کلی و یا جزئی اجرای تعهداتش وفق برجام قلمداد کند و یا به شورای امنیت سازمان ملل ابلاغ کند که معتقد است موضوع مصداق "عدم پایبندی اساسی" به شمار می‌آید./ایسنا
