سلام نو – سرویس اقتصادی: چند سالی است استفاده از کلیدواژه توسعه پایدار بیش از پیش کاربرد پیدا کرده است. کلیدواژه ای که اخیرا در تحلیل ها دریافت جدیدی از مفهوم توسعه را ارائه می کند. مفهومی که در آن محیط زیست نقش مهمی دارد.
به گزارش سلام نو، در توسعه پایدار تنها معیار توسعه رشد اقتصادی و افزایش سودآوری نیست. بلکه مراد از توسعه پایدار توسعه ای است که متغیرهای دیگر نظیر مسائل زیست محیطی از جمله انرژی های تجدیدپذیر و پاک، مسائل اجتماعی همچون نابرابری، بحث بهداشت و درمان، کیفیت آموزش و پروش، مبارزه با فقر و ... در آن نقش جدی دارند.
در حال حاضر مطابق آنچه موسسه بین‌المللی اس‌دی‌اس‌ان (SDSN) و بنیاد آلمانی برتلس‌مان اشتیفتونگ اعلام کرده کشورهای سوئد، دانمارک و فنلاند بالاترین رتبه در توسعه پایدار را دارا هستند و چاد، کنگو و آفریقای جنوبی در قعر این جدول هستند.ایران در این رده بندی در رتبه 79 بالاتر از برخی کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی، امارات، قطر و عمان قرار دارد.
به جز محیط زیست به عنوان یکی از شاخص ترین مولفه های توسعه پایدار بهداشت و درمان همگانی به صورتی که مردم احساس مناسبی داشته باشند، آموزش و پرورش با کیفیت که دانش آموزان توانمندی تربیت کند، عدالت و انصاف در دادرسی، دسترسی به آب آشامیدنی برای همه مردم، توسعه انرژی پاک تجدیدپذیر، تلاش برای از بین بردن گرسنگی، شایسته سالاری، نرخ رشد اقتصادی، مشارکت عمومی اجتماعی و ... از دیگر عواملی است که معیار و ملاک برای سنجش رتبه کشورها در توسعه پایدار است.
چرا رتبه ایران در توسعه پایدار خوب نیست؟
یکی از مسائلی که در بهبود وضعیت توسعه پایدار کشورها موثر است عدم استفاده از آب های زیرزمینی است. مساله ای که کشور ما در آن با توجه بحران آب و خشکسالی که گریبانگیرش است آنچنان وضعیت مناسبی ندارد. بحران های زیست محیطی کشور با وجود اینکه منابع سرشار طبیعی و انسانی در آن فراوان است از دیگر مقولاتی است که در پایین بودن رتبه ایران در توسعه پایدار نقش ایفا می کند.
تعامل سه جنبه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در کنار هم اگر صورت بگیرد آن کشور شرایط آن را دارد تا به توسعه پایدار و متوازن برسد. در توسعه پایدار یکی از نکات مهم این است که رشد اجتماعی و رشد پایدار اقتصادی برای همه افراد محقق شود اما در این بین خللی در حفاظت از محیط زیست ایجاد نشود.
نقش منابع انسانی در توسعه پایدار
یکی از عواملی که متاسفانه کمترین توجه به آن در کشور ما می شود بحث نیروی انسانی و نقش آن در توسعه کشور است. نقش نیروی انسانی در نیل به توسعه پایدار و جامعه محور سهم بی بدیلی است. طبق آماری که منتشر شده سهم نیروی انسانی در ثروت کشورها، در ژاپن 80، آلمان و اسپانیا 78 و ترکیه 72درصد است.
توجه به نیروی انسانی بحث تازه ای است که تنها چند دهه است به عنوان سرمایه ارزشمند یک کشور شناسایی شده است. کشورهای توسعه یافته بیش از آنکه از سرمایه های فیزیکی خود استفاده کنند استفاده از سرمایه های انسانی را اولویت خود قرار می دهند چرا که به خوبی می دانند توسعه پایدار بر محور انسان می چرخد.
طبیعتا وقتی از نقش منابع انسانی در توسعه پایدار سخن می گوییم نقش آموزش و پرورش بیش از پیش به چشم می آید. آموزش و پروش به عنوان نهادی که مسئولیت تربیت انسانی را در جامعه به عهده دارد می تواند مهم ترین بستر تولید و تربیت نیروی انسانی به شمار رود. نیازی به توضیح نیست که مهم ترین وزارتخانه در ساختار کشور ما که نیاز است توجه زیادی به آن بشود از مشکلات متعددی رنج می برد و نمی تواند نقشی که از آن در مسیر تحقق توسعه پایدار در کشور انتظار می رود را ایفا کند.
