به گزارش خبرنگار سلام نو، در پی نشست تخصصی بررسی وضعیت مامایی و نقش ماماها در ترویج زایمان طبیعی و بررسی مشکلات پیرامون شغل مامایی در کشور که به مناسبت روز جهانی ماما با حضور زهرا عابدی، رئیس جمعیت مامایی کشور و معصومه کرپی، نائب رئیس جمعیت مامایی کشور در خبرگزاری فارس برگزار شد، انجمن متخصصان زنان و مامایی کشور نقطه نظرات خود را در خصوص مباحث مطرح شده در این نشست تخصصی مطرح کردند.
مریم میکانیک، نائب رئیس انجمن علمی متخصصان زنان و مامایی ایران توضیحاتی ارائه کرد که در ادامه متن کامل این گفت‌و‌گو از نظرتان می‌گذرد.
برخی فعالان تشکل‌های مامایی کشور معتقدند متخصصین زنان برای راحتی کار خود انجام عمل سزارین را ترجیح می‌دهند و معتقدند سزارین در دنیا منسوخ شده است. نظر انجمن علمی متخصصین زنان و مامایی در اینباره چیست؟
میکانیک: به نظر انجمن علمی متخصصین زنان و مامایی ایران متأسفانه در برخی از این داوری‌ها هم اغراق می‌شود و هم هیچ مستند علمی ارائه نمی‌شود. در واقع هر چند زایمان طبیعی به عنوان روشی با عوارض کمتر در مقایسه با سزارین بر طبق مستندات علمی تایید می‌شود اما روش سزارین هیچگاه منسوخ نشده و نخواهد شد.
زیرا به عنوان روشی ناگزیر برای نجات مادر و یا جنین در موارد معین اجتناب ناپذیر است. البته در دو سه دهه اخیر در کشورما نظیر کل دنیا شاهد افزایش میزان سزارین بوده‌ایم. قسمتی از علل افزایش آمار سزارین بین اغلب کشورهای دنیا مشابه است؛ نظیر ازدواج و بارداری در سنین بالاتر ،بارداری به روش های IVF( در عارضه نازایی ) چاقی و بی تحرکی زنان باردار و ....اما در برخی کشورها نظیر کشورما به علت ضعف یا نبود امکانات بی دردی (اپیدورال) در اکثر مراکز درمانی و همین طور پاره‌ای از مسائل فرهنگی، سزارین به درخواست مادر از علل مهم افزایش آمار سزارین به شمار می‌رود.
این چالش مهمی است که با سرمایه گذاری در تجهیز مراکز زایمان، مدیریت مناسب و آموزش همگانی قابل تعدیل است. بدیهی است متخصصین زنان در راستای تعهدات حرفه‌ای خود یک زایمان ایمن و خوشایند را برای مادران ایرانی آرزو دارند و در این راه تلاش می‌کنند، اما بحث‌های غیر کارشناسی و اغلب یک طرفه و حتی اتهاماتی که غیر منصفانه به عملکرد متخصصین زنان نسبت داده می‌شود نه فقط راهگشا نیست بلکه باعث پیچیدگی و نادیده گرفته شدن مشکلات اصلی می‌شود و در نتیجه راه حل‌های علمی نیز در حاشیه باقی می‌مانند.
در انتهای این بحث مجددا تاکید می‌شود گرچه بر اساس مستندات علمی، زایمان طبیعی و فیزیولوژیک انتخاب برتر است اما در مواردی که جان مادر و یا جنین در سیر مراحل بارداری و زایمان به خطر افتاده و یا عوارض خاصی برای آن دو پیش بینی می‌شود، به عنوان یک عمل نجات دهنده همواره مورد توجه خواهد بود.
برای افزایش رویکرد زنان باردار ایرانی به زایمان طبیعی و فیزیولوژیک،رسانه‌ها نیز می‌توانند با افزایش آگاهی عمومی و ارائه آموزش توسط کارشناسان مرتبط در این امر مهم به دست اندرکاران حیطه سلامت بارداران یاری رسانند.
برخی مسئولان جمعیت مامایی عنوان می‌کنند ماما در زایشگاه درگیر عمل زایمان است اما پرونده‌های بیماران را متخصص زنان امضا و مهر می‌کند و این فقط به این دلیل است که درآمد بیمارستان‌ها با مهر پزشک بیشتر خواهد بود. نظر شما در این باره چیست؟
میکانیک: قبل از هر چیز باید به یاد داشته باشیم که فرایند زایمان به طور استاندارد زیر نظر یک تیم انجام می‌شود. در این تیم ماماها ، متخصصین کودکان و نوزادان و متخصصین بیهوشی با محوریت و مدیریت متخصصین زنان فعالیت می‌کنند.
بدیهی است این گروه باید از پشتیبانی مدیریت بیمارستانی هم برخوردار باشد. در کشور ما نیز مسئول اصلی هر زایمان متخصصین زنان شناخته می‌شوند و این واقعیت مکرراً از طرف حوزه‌های تخصصی وزارت بهداشت و درمان به عنوان متولی نظارت بر امر سلامت و درمان تاکید شده است.
بر اساس شرح وظایف حرفه‌ای و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت و درمان، مسئولیت و مدیریت مراقبت زنان در پروسه زایمان در همه مناطق ایران به عهده متخصصین زنان است. پس این وظیفه و مسئولیت به طور مستقل به عهده ماما نیست.
از طرف دیگر پس از انقلاب با توسعه دانشگاه‌های علوم پزشکی به تدریج کمبود‌های کشور در زمینه تعداد متخصصین زنان برطرف شده و هم اکنون در راستای اجرای استانداردهای جهانی تمامی زایمان‌ها دربیمارستان ها زیر نظر و مدیریت متخصصین زنان انجام می‌شود.
در واقع هر زایمان یک مسئول و مدیر و یک عامل زایمان دارد. گاهی پزشک هم مدیر و مسئول و هم عامل زایمان است، اما همیشه مسئول اصلی زایمان یک متخصص زنان است.
بنابراین طبیعی است که مسئول اصلی هم باید پرونده بیمار را مهر و امضا و تایید کند. این یک فرآیند طبیعی و بدیهی است که متاسفانه در برخی اظهار نظرها به طور سلیقه‌ای نادیده گرفته می‌شود. همین جا لازم است تاکید شود که دوسه دهه اخیر پس از تامین نیروی متخصص زنان به تدریج وضعیت شاخص‌های سلامت مادران و نوزادان در کشور بهبود یافته و در حال حاضر طبق آمار سازمان بهداشت جهانی (who), شاخص سلامتی از نظر آمار مرگ و میر مادران در کشورمان در وضعیت بهتری حتی نسبت به برخی کشورهای توسعه یافته صنعتی قرار دارد.
گفته می‌شود که بیکاری ماماها رو به افزایش است و از پتانسیل گروه مامایی در مراکز درمانی به خوبی استفاده نمی‌شود؟
میکانیک: بی تردید ماماها نقش مهمی در زایشگاه‌ها و در تیم زایمان دارند. در مسیر ارائه خدمات استاندارد و بهینه به مادران باردار برای هر تخت زایمانی حداقل نیاز به یک ماما خواهد بود و این در حالی است که زایشگاه‌های ما کمبود نیروی مامایی دارند.
بنابراین باید ماما های بیشتری متناسب با نیاز واقعی استخدام بشوند. در عین حال برای ارزان تر تمام شدن هزینه زایمان مادران باردار و کنترل بهتر زمان بارداری و زایمان باید مراکز درمانی دولتی تقویت شوند.
انجمن ما مخالف گسترش بی رویه خصوصی سازی خدمات مامایی در کشور است. برعکس، استخدام هرچه بیشتر ماماها در خانه‌های بهداشت و مراکز درمانی و زایشگاه‌ها مورد حمایت جدی ماست. همچنین تاکید می‌کنیم که باید از ظرفیت گروه مامایی برای برپایی کلاس‌های آموزش مادران باردار و تشویق بارداران به زایمان طبیعی به شکل موثر استفاده شود.
ضمناً معتقدیم که تحصیلات تکمیلی و تربیت "نرس- ماما" نیز کیفیت خدمات مامایی را افزایش خواهد داد و موجب استفاده بهینه از خدمات جامعه شریف و خدمت‌گزار مامایی در بخش‌های مختلف نظام سلامت خواهد شد.
علاوه براین معتقدیم در زمینه جذب و تربیت ماما در دانشگاه‌ها باید بر اساس سنجش نیازهای واقعی کشور تجدید نظر شود؛ به نحوی که به جای افزایش تعداد ماماهای بیکار و یا توسعه بی رویه جذب ماماها به بخش خصوصی و در نتیجه کاهش ضریب نظارت بر کیفیت سلامت مادران باردار، نوعی تعادل منطقی میان این بخش‌ها مطابق تجارب علمی جهانی به وجود آید.
نکته پایانی اینکه انجمن علمی متخصصین زنان و مامایی ایران بارها آمادگی خود را برای تعامل حرفه‌ای و توام با احترام متقابل با دیگر تشکل‌های پزشکی و مامایی در زمینه بررسی علمی و همه جانبه برخی مسائل اختلافی فیمابین اعلام کرده است.
در این فرصت نیز ضمن تاکید مجدد بر این خط مشی پیشنهاد می‌کند به جای طرح مباحث یک طرفه و نمایش عمومی اختلافات و در نتیجه کاهش اعتماد عمومی نسبت به ارکان ارائه خدمات سلامت در کشور، این گونه مسائل از طریق گفت‌وگوهای مستقیم در چارچوب ضوابط نظام سلامت و میثاق‌های سازمان نظام پزشکی کشور پیگیری و حل و فصل شود./فارس
