سلام نو - سرویس بین‌الملل: سفر جواد ظریف به آمریکا بسیار مهم بود، اما شاید تصمیماتی که بعد از این سفر گرفته می‌شود بسیار مهم‌تر باشد، تصمیماتی از جنس خروج از برجام یا حتی خروج از ان‌پی‌تی که می‌تواند تنش را بین ایران و جهان افزایش دهد.
نشانه‌های تغییر رفتار ایران پس از تحریم سپاه به چشم خورد، جایی که خبرهایی از جلسات مقامات ارشد نظام به گوش رسید، جلساتی که قرار بود راهبردهای احتمالی ایران در برخورد با آمریکا را مشخص کند. پس از همین جلسات بود که ظریف برای نبرد در زمین حریف به نیویورک رفت و دو اقدام مهم انجام داد؛ مصاحبه با فاکس نیوز و پیشنهاد تبادل زندانی با آمریکا.
حضور ظریف در فاکس نیوز با واکنش جان بولتون هم‌راه و او مدعی شد که ایران از کانال ماکرون پیشنهاد مذاکره با آمریکا را داده بود ولی ترامپ تنها به شرط مذاکرات جامع درباره برجام و تمام مسائل مربوط به ایران حاضر به گفت‌وگو است و بر همین اساس درخواست ایران را رد کرده. درباره پیشنهاد تبادل زندانی هم آمریکا واکنش مثبتی نداشت و این اتفاق نخواهد افتاد.
در این وضعیت به نظر می‌رسد ایران از همیشه به خروج از برجام یا ان‌پی‌تی نزدیک باشد، چنان که ظریف هم خروج از ان‌پی‌تی را به عنوان گزینه روی میز ایران مطرح کرده است.
ایران به زودی واکنش نشان می‌دهد
واکنش بعدی در این زمینه مربوط به دست راست ظریف است. سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و از نزدیک‌ترین یاران ظریف در دیداری که با هیات پارلمانی دوستی اتریش داشت چند هشدار جدی مطرح کرد، هشدارهایی که می‌تواند به ثانیه شمار واکنش شدید ایران تعبیر شود.
عراقچی در این دیدار خطاب به هیات اتریشی می‌گوید:
"صبر و تحمل جمهوری اسلامی نامحدود نیست و ما با ارزیابی جامع از شرایط حاضر و بدون برخوردهای احساسی، به زودی واکنش مناسب به اقدامات غیرقانونی آمریکا را اتخاذ خواهیم کرد. ما به اندازه کافی فرصت و زمان برای جبران تبعات خروج آمریکا از برجام ارائه کرده ایم و اکنون دیگر زمان عمل فرا رسیده است."
عراقچی هرچند از مواضع سیاسی اروپا در قبال برجام تشکر کرد، اما یادآور شد که برجام یک توافق امنیتی است و اروپا اگر مایل به حفظ آن است باید بهای آن را نیز بپردازد. سخنان عراقچی به این معناست که کاسه صبر تهران در برابر وعده‌های اروپایی‌ها در حال لبریز شدن است و لازم است تا اروپایی‌ها برای حفظ برجام اقدام عملی کنند.
گزینه‌های روی میز ایران چیست؟
ایران برای واکنش به آمریکا و بد عهدی اروپا دو گزینه خروج از ان‌پی‌تی و خروج از برجام را به شکل جدی در اختیار دارد. علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و جواد ظریف وزیر امورخارجه پیش از این یکی از اقدامات احتمالی ایران در صورت خروج آمریکایی ها از برجام را خروج ایران از برجام و همچنین بازگشت وضعیت صنعت هسته ای کشورمان به قبل از اجرای برجام و خروج ایران از «ان پی تی» عنوان کرده بودند.
ظریف در تازه‌ترین مواضع خود نیز در گفت‌وگو با فاکس نیوز تایید کرد که در رویارویی با تحریم‌های ایران از سوی آمریکا یکی از انتخاب‌ها خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) است.
او در بخشی از سخنان خود وظیفه و رسالت خود به عنوان وزیر خارجه را نیز شرح می‌دهد و می‌گوید:
" من به اندازه کافی مسوولیت روی دوش‌هایم وجود دارد تا مانع از جنگ شوم، تا بکوشم که با تلاش‌های آمریکا برای جلوگیری از مشارکت ایران در آنچه که قانونا حق ماست یعنی روابط اقتصادی عادی، مقابله کنم. "
با تمام این‌ها و با تمام رسالتی که ظریف برای جلوگیری از جنگ برای خود قائل است اما تاکید دارد که ایران اهل فرار نیست که اگر بود قدمت هفت هزار ساله نداشت.
برخی تحلیلگران معتقدند خروج ایران از برجام یا ان‌پی‌تی تصمیماتی راهبردی از سوی ایران است تا بازی را تغییر دهد. این گروه می‌گویند ایران با خروج از این توافق‌ها اهرم فشار مناسبی برای چانه زنی با آمریکا در اختیار خواهد داشت و خواهد توانست با دست باز ترامپ یا جانشینش بر سر میز مذاکره بنشیند، از سوی دیگر گروهی معتقدند صبر استراتژیک ایران درباره مسائل هسته‌ای حداقل تا آخر دوره ترامپ ادامه دارد و تهران دوست دارد شانس خود را برای انتخاب شدن یک رییس جمهور دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا امتحان کند.
