خوس بافی
خوس بافی را میتوان به عبور دادن نوارهای نقره ایی از لابه لایه پارچه های توری که دارای طرح های دلخواه میباشند را تعریف کرد. در خوس بیشتر نوار نقره ایی را روی روسری که در اصطلاح محلی(جویل فونسی)نام دارد استفاده می کنند. بیشتر بخوانید: آشنایی با کوش آداسی در تور کوش آداسی
سوند بافی
یکی از مهمترین ترین صنایع دستی این ناحیه و حتی جنوب ایران است برای ساختن سوند از شاخه های برگ دار درخت خرما استفاده میشود.که شاخه برگ دار را با طناب هایی که از برگ درخت خرما ساخته شده است به هم وصل می کنند و بیشتر برای پوشش های خانه های مسکونی مورد استفاده قرار می گیرد.
گلیم بافی
گلیم های تولیدی قشم در تور قشم توسط زنان بافته میشود که دارای نقش های هندسی رایج و یا نقش های محلی جزیره بوده است. یکی از ویژگی های مهم هنر گلیم بافی در این ناحیه دورو بودن آنهاست ،سبک بودن و کم حجم و به راحتی تا می شوند.
حصیر بافی
در حصیر بافی از برگ های دارای انعطاف و ظریف نخل استفاده میشود،برای اینکه بتوانیم حصیر ها را از لحاظ رنگ متنوع تر کنیم قبل از شروع به بافت انها رادر محلول مواد رنگی ثابت می جوشانند در حصیر بافی نیز میتوان از طرح های هندسی ،گل و یا گیاهان استفاده کرد.
صنایع دستی دریایی
ساختن زینت الات از صدف و سایر بقایای ابزیان از جمله صنایع دستی دریایی قشم است.که در مدل های مختلف مثل:گردنبند،انگشتر،گوشواره،تابلو و اویز است .ساخت مجسمه در اشکال مختلف با استفاده از مرجان ها و سنگهای موجود در سواحل جزیره که هر یک محصولی منحصر بفرد است.
عود سازی
این هنر در قشم طرفداران فراوانی دارد.برای درست کردن یک عوداز نوارهای بارکی از چوب افرا،زیتون و گردو استفاده میشودکه بر اساس طرح های مورد نظرنوارهای باریک را به هم وصل می کنند.
وسایل زینتی
مگر می توان کنار دریا خانه داشت و از نعمات این قدرت خداوندی بی بهره ماند؟ آب های خلیج فارس با جزر و مدشان بقایای آبزیان و یا صدف ها و سنگ های رنگارنگ به ساحل می آورد و مردان خلاق قشم، از آن ها برای تهیهی زیورآلاتی مانند گردنبند، دستبند، گوشواره و... بهره می جویند.
اما زیورآلات تنها دستاوردهای مردمان قشم با استفاده از بقایای آبزیان نیستند؛ بلکه برای تزئین وسایل منزل و یا ساخت ابزار تزئینی هم، این موجودات کهنسال دریایی به کمک اهالی قشم می آیند.
کپکاپ سازی
گرمای هوا در فصول گرم سال، در جزیره ی قشم در تور لحظه آخری قشم طاقت فرساست. حال ماهیگیران و لنج سازانی را تصور کنید که در گرمای سوزان این هوا، در هر ساعتی از روز مشغول کار در کنار ساحل هستند؛ پاهایشان را بر زمین داغ می گذارند و سختی را به جان می خرند. در این میان صنعتی شکل گرفت تا پاهای این زحمتکشان را نجات دهد و به یکی از مهم ترین صنایع دستی جزیره ی قشم بدل شود.
کپکاپ نام کفشی است به شکل صندل و از جنس چوب، که آن را گاهی با چوب های اضافه در کارگاه های لنج سازی تولید می کنند. این روزها ساخت کپکاپ یا کپکو سازی از مهم ترین صنایع کهن قشم به شمار می رود.
جالب است بدانید صنایع دستی قشم در تور قشم از جمله محصولات صادراتی بهحساب میآید و چندی پیش در نمایشگاه بینالمللی میلان ایتالیا به نمایش گذاشته شدند و مورد استقبال زیادی از علاقهمندان قرار گرفتند. این نمایشگاه جزو ۵ نمایشگاه برتر دنیا در زمینهی صنایعدستی محسوب میشود که صنایع دستی بانوان هنرمند قشم، زینت خاصی را به آن بخشیده است. این نمایشگاه معرف خوبی از فرهنگ این منطقه میباشد و زنان و مردان با لباسهای محلی این جزیره محصولات را به علاقهمندان معرفی میکردند. از اصلیترین صنایع دستی این منطقه میتوان به لنجسازی، گلابتوندوزی، خوسدوزی، سوند و… اشاره کرد.
از صنایعدستی مشهور در این منطقه میتوان به گلابتون دوزی اشاره کرد که بسیاری از محصولات آن به کشورهای همسایه صادر میشوند. این صنعت از زمان هخامنشیان رونق زیادی داشته است و در قدیم از رشتههای طلا و نقره و در مرکزیت آن ابریشم برای دوخت گلابتون استفاده میشده است که امروزه از نخهایی با روکش فلز برای ساخت آن استفاده میشود. هنرمندان این حرفه از قلاب نقوش متنوع و چشمنوازی را بروی پارچه حک میکنند.
در ادامه شما را با صنایع دستی جزیره قشم آشنا خواهیم کرد.
لنج سازی در قشم
یکی از قدیمی ترین صنعت های جزیره قشم لنج سازی میباشد. که در حال حاضر بیشتر لنج های ساخته شده در این جزیره چه از نظر اندازه،حجم,نوع شناور,توسط استادان محلی طراحی میشود و یادگیری فن جلافی(نجاری چوب)یک صنعت کاملا مردانه اس و زنان در ان هیچگونه دخالتی ندارند.
گلابتون دوزی
به عنوان یک حرفه سنتی و بومی شناخته میشود,در این هنر دوخت طرح های زیباو پر نقش روی پارچه با نوارهای طلایی گلابتون برای زیبایی و تزیین لباس های زنانه استفاده میشود.که بیشتر روی رو سری و شلوارهای محلی بکار می رود و طرح اصلی گلابتون دوزی از لباس های زنان هند و بنگال استفاده شده است .ابزار مورد استفاده گلابتون دوزی:قلاب,کپیه,مواد و چهارپایه یا همان (هاون چوبی )است.