گردشگری سلامت را دریابیم

سلام نو - سرویس اقتصادی: در بین سه صنعت پرسودی که نام برده شد خودروسازی به دلایلی که خارج از موضوع این نوشتار است خیلی نتوانسته صنعت کشور را ارتقا بدهد. در رابطه با صنعت نفت هم ایراد کار این است که همه اقتصاد ما در این سالها وابسته به نفت بوده است و تلاش هایی هم که برای پایان دادن به اقتصاد تک محصولی ما شده آن چنان موثر واقع نشده است. در این بین با از بین بردن موانع گردشگری می توان جایگزین مناسبی برای نداشته هایمان در اقتصاد یافت.

یکی از مهم ترین شاخه های گردشگری که تاکنون تا حد زیادی مغفول مانده و رسانه ها  به نسبت کمتر به آن توجه داشته اند، گردشگری سلامت است. گردشگری سلامت، بخش مهمی از گردشگری است که درآمد حاصل از آن روز به روز بیشتر می شود. گفته می شود سالانه بیش از هفت میلیون نفر در سراسر جهان برای درمان به مناطق دیگر می روند که همین امر گردش مالی بالایی ایجاد می کند. کارشناسان گردشگری می گویند امروز حدود 50 درصد از بیماران در سراسر دنیا برای درمان جایی خارج از شهر خود را انتخاب می کنند. در این بین تایلند، مکزیک، ایالات متحده آمریکا، سنگاپور و هند بیشترین سهم گردشگری سلامت و زیرشاخه آن یعنی گردشگری پزشکی را به خود اختصاص داده اند.

هزینه‌های ارزان خدمات پزشکی در بعضی کشورها و همچنین تمرکز تخصصی روی درمان بعضی از بیماری ها مهمترین عامل در هدایت گردشگران به این کشورهاست. به طور مثال سنگاپور پیشرفته ترین وکارآمد ترین مراکز درمانی برای تشخیص و درمان سرطان را دارا است. هندی ها به دلیل تخصص در درمان بیماری های قلبی و ارتوپدی معروف هستند. مکزیکی ها به خاطر شهرت شان در عمل های زیبایی، کاهش وزن و دندانپزشکی موجب جذب گردشگر می شوند و ایالات متحده آمریکا هم به خاطر تبحر پزشکان این کشور در عمل های جراحی های پیچیده قلب و زانو و ستون فقرات و... درآمد بالایی از گردشگری سلامت دارند.

در اروپا هم بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایتالیا و اسپانیا مقاصد اصلی گردشگری سلامت هستند. گفته می شود درآمد حاصل از گردشگری سلامت در اروپا به چیزی حدود 12 میلیارد یورو می ‌رسد. پیش بینی می شود در سال 2018 گردش مالی گردشگری سلامت در سراسر دنیا به رقمی معادل 150 میلیارد دلار برسد.

گردشگری سلامت در ایران

ایران از نظر جاذبه های توریستی در فهرست ۱۰ کشور اول جهان قرار دارد اما به لحاظ  درآمد گردشگری با وجود بیش از ۲۱ اثر ثبت شده جهانی در فهرست میراث یونسکو فاصله بسیار زیادی با درامد ۱۰ کشور اول گردشگری جهان دارد. توجه بیشتر به گردشگری سلامت می تواند وضعیت ما را در این صنعت بهبود ببخشد. ارزان بودن خدمات درمانی به نسبت سایر کشورهای خاورمیانه باعث شده تا گردشگران زیادی از کشور‌های جمهوری آذربایجان، عراق، ترکمنستان، افغانستان، کویت، سوریه، لبنان و بحرین برای مسائل درمانی به ایران بیایند.

محمد علی فیاضی با اشاره به لزوم تقویت زیرساخت های گردشگری سلامت برای افزایش درآمد از این حوزه اظهار کرده است: هر گردشگری که برای درمان های پزشکی به ایران سفر می کند دست‌ کم سه بار بیشتر از یک گردشگر معمولی خرج می‌کند، ضمن این که بیمار در زمان ریکاوری و در دوران نقاهت به واسطه ارتباط هایی که با پزشک دارد، به شکل دیگری تولید درآمد می کند.

آخرین‌باری که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آماری از درآمد گردشگری سلامت ارائه داد مربوط به سال 95 است. درآمد جهانی از گردشگری پزشکی دراین سال 150 میلیارد دلار بود  که سهم ایران کمتر از نیم درصد محاسبه شد. درآمدی بالغ بر 500 میلیون دلار که حاصل ثبت سفر 150 هزار بیمار خارجی در سامانه وزارت بهداشت بود. البته مسئولین معتقدند این عدد به خاطر اینکه خیلی‌ از بیمارانی که برای جراحی پلاستیک و درمان‌های پزشکی دیگر به ایران سفر می‌کنند، در سامانه وزارت بهداشت ثبت نشدند بیشتر بوده و چیزی حدود یک میلیون دلار بوده است.

ایران طی یک دهه‌ گذشته پیشرفتی ۲۰ تا ۲۵ درصدی در حوزه‌ی گردشگری سلامت داشته است و درآمد کشور از طریق گردشگری سلامت  در سال گذشته چیزی بیش از 1.2 میلیون دلار تخمین زده شده است. درآمدی که به گفته نایب رئیس انجمن توسعه گردشگری سلامت ایران بیش از چهار برابر حوزه گردشگری عمومی است.

باید بیش از این گردشگری سلامت را دریابیم. در حال حاضر بسیاری از استان های کشور ظرفیت بالایی از نظر جذب گردشگرانی که برای سلامت خود سفر را انتخاب می کنند دارد. استان های شمالی کشور به همراه استان های آذربایجان غربی و شرقی با توجه به موقعیت خاص اقلیمی و جغرافیایی خود و وجود چشمه های آب گرم و معدنی قابلیت درمانی بالایی داشته و می توانند به یک قطب گردشگری قوی تبدیل شوند.

تهران به عنوان پایتخت در کنار استان های یزد، خراسان رضوی و فارس هم به خاطر بیمارستان های مجهز و داشتن امکانات پزشکی خوب می تواند هدف بسیاری از توریست های سلامت باشد. این امر مستلزم برنامه ریزی منسجم و مناسب برای بهره گیری از این درآمدهای بالقوه است.